cíor

See also: cior

Irish

Alternative forms

  • cíoraigh (verb)

Etymology

From Old Irish cír, from Proto-Celtic *kīnsrā.

Pronunciation

Noun

cíor f (genitive singular círe, nominative plural cíora)

  1. comb
  2. crest
  3. honeycomb
    Synonyms: cíor mheala, criathar meala
  4. cud

Declension

Declension of cíor (second declension)
bare forms
singular plural
nominative cíor cíora
vocative a chíor a chíora
genitive círe cíor
dative cíor
cír (archaic, dialectal) 		cíora
forms with the definite article
singular plural
nominative an chíor na cíora
genitive na círe na gcíor
dative leis an gcíor
leis an gcír (archaic, dialectal)
don chíor
don chír (archaic, dialectal) 		leis na cíora

Derived terms

  • cíor chapaill (“curry-comb”)
  • cíor chinn, cíor chúil (“hair-comb”)
  • cíor cnoic (“crest of hill”)
  • cíor coiligh (“cockscomb”)
  • cíor fiacla, déadchíor (“set of teeth, denture”)
  • cíor gharbh (“large-toothed comb”)
  • cíor lámhaigh (“crenellation”)
  • cíor mhín (“fine-toothed comb”)
  • cíor mhullaigh tí (“ridge of roof”)
  • cíor thuathail (“confusion, bewilderment”)
  • cíorach (“toothed”)
  • cíoradóir (“comber”)
  • cíorán, círín (“crest”)
  • cíorbhuí (“goldcrest”)
  • cíormhaire (“(wool-)comber; fuller; comb-maker”)
  • cíorphatrún (“comb pattern”)

Verb

cíor (present analytic cíorann, future analytic cíorfaidh, verbal noun cíoradh, past participle cíortha)

  1. (ambitransitive) to comb, curry
    Ceann cíortha a dhíolas na cosa. (proverb)
    Good grooming compensates for defects of person.
    Is doiligh ceann catach a chíoradh. (proverb)
    It is hard to smooth away difficulties.
    (literally, “It is hard to comb a curly head.”)
  2. (ambitransitive) to discuss, consider, examine, explore
    Synonyms: cuir faoi chaibidil, déan cíoradh, déan trácht, pléigh, spíon, trácht
  3. (transitive) alternative form of ciar (“to wax”)

Conjugation

conjugation of cíor (first conjugation – A)
verbal noun cíoradh
past participle cíortha
tense singular plural relative autonomous
first second third first second third
indicative
present cíoraim cíorann tú;
cíorair† 		cíorann sé, sí cíoraimid cíorann sibh cíorann siad;
cíoraid† 		a chíorann; a chíoras /
a gcíorann* 		cíortar
past chíor mé; chíoras chíor tú; chíorais chíor sé, sí chíoramar; chíor muid chíor sibh; chíorabhair chíor siad; chíoradar a chíor /
ar chíor* 		cíoradh
past habitual chíorainn / gcíorainn‡‡ chíortá / gcíortᇇ chíoradh sé, sí / gcíoradh sé, s퇇 chíoraimis; chíoradh muid / gcíoraimis‡‡; gcíoradh muid‡‡ chíoradh sibh / gcíoradh sibh‡‡ chíoraidís; chíoradh siad / gcíoraidís‡‡; gcíoradh siad‡‡ a chíoradh /
a gcíoradh* 		chíortaí / gcíorta퇇
future cíorfaidh mé;
cíorfad 		cíorfaidh tú;
cíorfair† 		cíorfaidh sé, sí cíorfaimid;
cíorfaidh muid 		cíorfaidh sibh cíorfaidh siad;
cíorfaid† 		a chíorfaidh; a chíorfas /
a gcíorfaidh* 		cíorfar
conditional chíorfainn / gcíorfainn‡‡ chíorfá / gcíorfᇇ chíorfadh sé, sí / gcíorfadh sé, s퇇 chíorfaimis; chíorfadh muid / gcíorfaimis‡‡; gcíorfadh muid‡‡ chíorfadh sibh / gcíorfadh sibh‡‡ chíorfaidís; chíorfadh siad / gcíorfaidís‡‡; gcíorfadh siad‡‡ a chíorfadh /
a gcíorfadh* 		chíorfaí / gcíorfa퇇
subjunctive
present go gcíora mé;
go gcíorad† 		go gcíora tú;
go gcíorair† 		go gcíora sé, sí go gcíoraimid;
go gcíora muid 		go gcíora sibh go gcíora siad;
go gcíoraid† 		— go gcíortar
past dá gcíorainn dá gcíortá dá gcíoradh sé, sí dá gcíoraimis;
dá gcíoradh muid 		dá gcíoradh sibh dá gcíoraidís;
dá gcíoradh siad 		— dá gcíortaí
imperative
– cíoraim cíor cíoradh sé, sí cíoraimis cíoraigí;
cíoraidh† 		cíoraidís — cíortar

* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis

Mutation

Mutated forms of cíor
radical lenition eclipsis
cíor chíor gcíor

Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Modern Irish.
All possible mutated forms are displayed for convenience.

References

  1. ^ Ó Sé, Diarmuid (2000) Gaeilge Chorca Dhuibhne [The Irish of Corkaguiny] (in Irish), Institiúid Teangeolaíochta Éireann [Linguistics Institute of Ireland], →ISBN, section 8, page 14
  2. ^ Finck, F. N. (1899) Die araner mundart [The Aran Dialect] (in German), Zweiter Band: Wörterbuch [Second volume: Dictionary], Marburg: Elwert’sche Verlagsbuchhandlung, page 174
  3. ^ Quiggin, E. C. (1906) A Dialect of Donegal, Cambridge University Press, § 117, page 45
  4. ^ Sjoestedt, M. L. (1931) Phonétique d’un parler irlandais de Kerry [Phonetics of an Irish Dialect of Kerry] (in French), Paris: Librairie Ernest Leroux, § 293, page 148
  5. ^ de Bhaldraithe, Tomás (1975) The Irish of Cois Fhairrge, Co. Galway: A Phonetic Study, revised edition, Dublin Institute for Advanced Studies, § 391, page 85
  6. ^ Ó Searcaigh, Séamus (1925) Foghraidheacht Ghaedhilge an Tuaiscirt [Pronunciation of Northern Irish]‎[1] (in Irish), Béal Feirste [Belfast]: Brún agus Ó Nualláin [Browne and Nolan], section 75, page 33

Further reading

  • Dinneen, Patrick S. (1927) “cíor”, in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, 2nd edition, Dublin: Irish Texts Society, page 193; reprinted with additions 1996, →ISBN
  • Dinneen, Patrick S. (1927) “cíoraim”, in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, 2nd edition, Dublin: Irish Texts Society, page 194; reprinted with additions 1996, →ISBN
  • Ó Dónaill, Niall (1977) “cíor”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN
This article is issued from Wiktionary. The text is available under Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 unless otherwise noted. Additional terms may apply for the media files.