rys
Afrikaans
Pronunciation
- IPA(key): [rə̟i̯s]
Audio: (file)
Noun
rys (uncountable)
References
- 2007. The UCLA Phonetics Lab Archive. Los Angeles, CA: UCLA Department of Linguistics.
Albanian
Etymology
From Proto-Albanian *rūtja, from Proto-Indo-European *reṷə-. Cognate to Latin ruo (“to rush down, to bring down”), Proto-Slavic *ryti, Lithuanian ráuti (“to tear, to pull”), Egyptian rish (“high leader, boss”).[1]
Verb
rys (aorist rysa, participle rysur)
Conjugation
Show compound tenses:
participle | rysur | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
gerund | duke rysur | ||||||
infinitive | për të rysur | ||||||
singular | plural | ||||||
1st pers. | 2nd pers. | 3rd pers. | 1st pers. | 2nd pers. | 3rd pers. | ||
indicative | present | rys | rys | rys | rysim | rysni | rysin |
imperfect | rysja | rysje | ryste | rysnim | rysnit | rysnin | |
aorist | rysa | ryse | rysi | rysëm | rysët | rysën | |
perfect | kam rysur | ke rysur | ka rysur | kemi rysur | keni rysur | kanë rysur | |
past perfect | kisha rysur | kishe rysur | kishte rysur | kishim rysur | kishit rysur | kishin rysur | |
aorist II | pata rysur | pate rysur | pati rysur | patëm rysur | patët rysur | patën rysur | |
future1 | do të rys | do të rysësh | do të rysë | do të rysim | do të rysni | do të rysin | |
future perfect2 | do të kem rysur | do të kesh rysur | do të ketë rysur | do të kemi rysur | do të keni rysur | do të kenë rysur | |
subjunctive | present | të rys | të rysësh | të rysë | të rysim | të rysni | të rysin |
imperfect | të rysja | të rysje | të ryste | të rysnim | të rysnit | të rysnin | |
perfect | të kem rysur | të kesh rysur | të ketë rysur | të kemi rysur | të keni rysur | të kenë rysur | |
past perfect | të kisha rysur | të kishe rysur | të kishte rysur | të kishim rysur | të kishit rysur | të kishin rysur | |
conditional1, 2 | imperfect | do të rysja | do të rysje | do të ryste | do të rysnim | do të rysnit | do të rysnin |
past perfect | do të kisha rysur | do të kishe rysur | do të kishte rysur | do të kishim rysur | do të kishit rysur | do të kishin rysur | |
optative | present | ryssha | ryssh | rystë | rysshim | rysshi | rysshin |
perfect | paça rysur | paç rysur | pastë rysur | paçim rysur | paçit rysur | paçin rysur | |
admirative | present | ryskam | ryske | ryska | ryskemi | ryskeni | ryskan |
imperfect | ryskësha | ryskëshe | ryskësh | ryskëshim | ryskëshit | ryskëshin | |
perfect | paskam rysur | paske rysur | paska rysur | paskemi rysur | paskeni rysur | paskan rysur | |
past perfect | paskësha rysur | paskëshe rysur | paskësh rysur | paskëshim rysur | paskëshit rysur | paskëshin rysur | |
imperative | present | — | rys | — | — | rysni | — |
1) indicative future identical with conditional present 2) indicative future perfect identical with conditional perfect |
References
- ^ Orel, Vladimir E. (2000) A concise historical grammar of the Albanian language: reconstruction of Proto-Albanian[1], Leiden, Boston, Köln: Brill, →ISBN, page 11
Further reading
- “rys”, in FGJSH: Fjalor i gjuhës shqipe [Dictionary of the Albanian language] (in Albanian), 2006
- FGJSSH: Fjalor i gjuhës së sotme shqipe [Dictionary of the modern Albanian language][2], 1980
- Newmark, L. (1999) “rys”, in Oxford Albanian-English Dictionary[3]
Czech
Pronunciation
- IPA(key): [ˈrɪs]
- Rhymes: -ɪs
- Homophone: Rys
Etymology 1
Inherited from Old Czech rys, from Proto-Slavic *rysь.
Noun
rys m anim (relational adjective rysí)
Declension
Derived terms
- rysátko
- rysice
Etymology 2
Noun
rys m inan
Declension
Derived terms
Related terms
Further reading
- “rys”, in Příruční slovník jazyka českého (in Czech), 1935–1957
- “rys”, in Slovník spisovného jazyka českého (in Czech), 1960–1971, 1989
- “rys”, in Internetová jazyková příručka (in Czech), 2008–2025
Lower Sorbian
Etymology
From Proto-Slavic *rysь. Cognate with Upper Sorbian rys.
Pronunciation
- IPA(key): /rɨs/
Noun
rys m anim
Declension
References
- Muka, Arnošt (1921, 1928) “rys”, in Słownik dolnoserbskeje rěcy a jeje narěcow (in German), St. Petersburg, Prague: ОРЯС РАН, ČAVU; Reprinted Bautzen: Domowina-Verlag, 2008
- Starosta, Manfred (1999) “rys”, in Dolnoserbsko-nimski słownik / Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch (in German), Bautzen: Domowina-Verlag
Middle English
Alternative forms
- ryce, ryse
Etymology
From Old French ris.
Pronunciation
- IPA(key): /riːs/
Noun
rys (uncountable)
Descendants
Polish
Pronunciation
- IPA(key): /ˈrɘs/
- Rhymes: -ɘs
- Syllabification: rys
Etymology 1
Borrowed from Middle High German rîz. Doublet of rysa.
Noun
rys m inan
- hallmark (distinct characteristic)
- lineament
- summary, recapitulation, synopsis, abstract
- Synonym: streszczenie
Declension
Etymology 2
See the etymology of the corresponding lemma form.
Noun
rys f
- genitive plural of rysa
Further reading
- rys in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- rys in Polish dictionaries at PWN
Slovak
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *rysь.
Pronunciation
- IPA(key): [ris]
Noun
rys m animal (relational adjective rysí)
Declension
singular | plural | |
---|---|---|
nominative | rys | rysy |
genitive | rysa | rysov |
dative | rysovi | rysom |
accusative | rysa | rysy |
locative | rysovi | rysoch |
instrumental | rysom | rysmi |
Derived terms
Further reading
- “rys”, in Slovníkový portál Jazykovedného ústavu Ľ. Štúra SAV [Dictionary portal of the Ľ. Štúr Institute of Linguistics, Slovak Academy of Science] (in Slovak), https://slovnik.juls.savba.sk, 2003–2025
West Frisian
Etymology
(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)
Noun
rys c (no plural)
Further reading
- “rys (I)”, in Wurdboek fan de Fryske taal (in Dutch), 2011