कुम्भ
See also: कुम्भो
Pali
Alternative forms
Alternative scripts
Noun
कुम्भ m
- Devanagari script form of kumbha (“water pot”)
Declension
Declension table of "कुम्भ" (masculine)
| Case \ Number | Singular | Plural |
|---|---|---|
| Nominative (first) | कुम्भो (kumbho) | कुम्भा (kumbhā) |
| Accusative (second) | कुम्भं (kumbhaṃ) | कुम्भे (kumbhe) |
| Instrumental (third) | कुम्भेन (kumbhena) | कुम्भेहि (kumbhehi) or कुम्भेभि (kumbhebhi) |
| Dative (fourth) | कुम्भस्स (kumbhassa) or कुम्भाय (kumbhāya) or कुम्भत्थं (kumbhatthaṃ) | कुम्भानं (kumbhānaṃ) |
| Ablative (fifth) | कुम्भस्मा (kumbhasmā) or कुम्भम्हा (kumbhamhā) or कुम्भा (kumbhā) | कुम्भेहि (kumbhehi) or कुम्भेभि (kumbhebhi) |
| Genitive (sixth) | कुम्भस्स (kumbhassa) | कुम्भानं (kumbhānaṃ) |
| Locative (seventh) | कुम्भस्मिं (kumbhasmiṃ) or कुम्भम्हि (kumbhamhi) or कुम्भे (kumbhe) | कुम्भेसु (kumbhesu) |
| Vocative (calling) | कुम्भ (kumbha) | कुम्भा (kumbhā) |
Sanskrit
Alternative forms
Alternative scripts
- কুম্ভ (Assamese script)
- ᬓᬸᬫ᭄ᬪ (Balinese script)
- কুম্ভ (Bengali script)
- 𑰎𑰲𑰦𑰿𑰥 (Bhaiksuki script)
- 𑀓𑀼𑀫𑁆𑀪 (Brahmi script)
- ကုမ္ဘ (Burmese script)
- કુમ્ભ (Gujarati script)
- ਕੁਮ੍ਭ (Gurmukhi script)
- 𑌕𑍁𑌮𑍍𑌭 (Grantha script)
- ꦏꦸꦩ꧀ꦨ (Javanese script)
- 𑂍𑂳𑂧𑂹𑂦 (Kaithi script)
- ಕುಮ್ಭ (Kannada script)
- កុម្ភ (Khmer script)
- ກຸມ຺ຠ (Lao script)
- കുമ്ഭ (Malayalam script)
- ᡬᡠᠮᢨᠠ (Manchu script)
- 𑘎𑘳𑘦𑘿𑘥 (Modi script)
- ᢉᠤᠮᠪᠾᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑦮𑧔𑧆𑧠𑧅 (Nandinagari script)
- 𑐎𑐸𑐩𑑂𑐨 (Newa script)
- କୁମ୍ଭ (Odia script)
- ꢒꢸꢪ꣄ꢩ (Saurashtra script)
- 𑆑𑆶𑆩𑇀𑆨 (Sharada script)
- 𑖎𑖲𑖦𑖿𑖥 (Siddham script)
- කුම්භ (Sinhalese script)
- 𑩜𑩒𑩴 𑪙𑩳 (Soyombo script)
- 𑚊𑚰𑚢𑚶𑚡 (Takri script)
- கும்ப⁴ (Tamil script)
- కుమ్భ (Telugu script)
- กุมฺภ (Thai script)
- ཀུ་མྦྷ (Tibetan script)
- 𑒏𑒳𑒧𑓂𑒦 (Tirhuta script)
- 𑨋𑨃𑨢𑩇𑨡 (Zanabazar Square script)
Etymology
From Proto-Indo-Aryan *kumbʰás, from Proto-Indo-Iranian *kʰumbʰás. Cognate with Avestan 𐬑𐬎𐬨𐬠𐬀 (xumba), Tajik хум (xum), Yagnobi [script needed] (humb).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /kum.bʱɐ́/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /kum.bʱɐ/
Noun
कुम्भ • (kumbhá) stem, m
- a jar, pitcher, water-pot, ewer, small water-jar
- an urn in which the bones of a dead person are collected
- (astrology, astronomy) The sign of the zodiac Aquarius
- a measure of grain (equal to twenty द्रोणs, a little more than three bushels and three gallons ; commonly called a comb ; some make it two द्रोणs or sixty-four Seers)
- the frontal globe or prominence on the upper part of the forehead of an elephant (there are two of these prominences which swell in the rutting season)
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | कुम्भः (kumbháḥ) | कुम्भौ (kumbhaú) कुम्भा¹ (kumbhā́¹) |
कुम्भाः (kumbhā́ḥ) कुम्भासः¹ (kumbhā́saḥ¹) |
| accusative | कुम्भम् (kumbhám) | कुम्भौ (kumbhaú) कुम्भा¹ (kumbhā́¹) |
कुम्भान् (kumbhā́n) |
| instrumental | कुम्भेन (kumbhéna) | कुम्भाभ्याम् (kumbhā́bhyām) | कुम्भैः (kumbhaíḥ) कुम्भेभिः¹ (kumbhébhiḥ¹) |
| dative | कुम्भाय (kumbhā́ya) | कुम्भाभ्याम् (kumbhā́bhyām) | कुम्भेभ्यः (kumbhébhyaḥ) |
| ablative | कुम्भात् (kumbhā́t) | कुम्भाभ्याम् (kumbhā́bhyām) | कुम्भेभ्यः (kumbhébhyaḥ) |
| genitive | कुम्भस्य (kumbhásya) | कुम्भयोः (kumbháyoḥ) | कुम्भानाम् (kumbhā́nām) |
| locative | कुम्भे (kumbhé) | कुम्भयोः (kumbháyoḥ) | कुम्भेषु (kumbhéṣu) |
| vocative | कुम्भ (kúmbha) | कुम्भौ (kúmbhau) कुम्भा¹ (kúmbhā¹) |
कुम्भाः (kúmbhāḥ) कुम्भासः¹ (kúmbhāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
Derived terms
Descendants
- Niya Prakrit: 𐨐𐨂𐨎𐨦 (kuṃba)
- Pali: kumbha
- Prakrit: kuṃbha
- Brahmi script: 𑀓𑀼𑀁𑀪
- Devanagari script: कुंभ
- Kannada script: ಕುಂಭ
Learned borrowings from कुम्भ (kumbha)
- Assamese: কুম্ভ (kumbho)
- Bengali: কুম্ভ (kumbho)
- English: kumbha
- Gujarati: કુંભ (kumbh)
- Hindustani: kumbh
- Indonesian: kumba
- → Kannada: ಕುಂಭ (kumbha)
- Maithili: kumbh
- Devanagari script: कुम्भ
- Tirhuta script: 𑒏𑒳𑒧𑓂𑒦
- → Malayalam: കുംഭം (kumbhaṁ)
- Marathi: कुंभ (kumbha)
- Marwari:
- Devanagari script: कुंभ (kumbh)
- Mahajani script: 𑅕𑅒𑅧𑅫 (kunbh)
- Odia: କୁମ୍ଭ (kumbha)
- Old Punjabi: ਕੁੰਭੁ (kumbhu)
- Punjabi:
- Gurmukhi script: ਕੁੰਭ (kumbh)
- Shahmukhi script: کُنبھ (kunbh)
- Punjabi:
- → Tamil: கும்பம் (kumpam)
- → Telugu: కుంభము (kumbhamu)
See also
| Zodiac signs in Sanskrit · राशिचक्र (rāśicakra) (layout · text) | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
मेष (meṣa) |
वृषभ (vṛṣabha) |
मिथुन (mithuna) |
कर्कटक (karkaṭaka) | ||||||||
सिंह (siṃha) |
कन्या (kanyā) |
तुला (tulā) |
वृश्चिक (vṛścika) | ||||||||
धनु (dhanu) |
मकर (makara) |
कुम्भ (kumbha) |
मीन (mīna) | ||||||||
Further reading
- Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “kumbhá1”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press, page 170
- Monier Williams (1899) “कुम्भ”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 293, column 1.