तारक
Sanskrit
Etymology
From Proto-Indo-Iranian *Hstar-, from Proto-Indo-European *h₂stḗr.
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /tɑː.ɾɐ.kɐ/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /t̪ɑː.ɾɐ.kɐ/
Proper noun
तारक • (tāraka) stem, m
- (Jainism) an epithet of Tirthankaras
- (Hinduism) a name of Shiva
- (Hinduism, mythology) a daitya (दैत्य) defeated by Indra and Skanda
- (in the plural) his children
- (Hinduism, mythology) an enemy of Vishnu (विष्णु)
- (Hinduism, mythology) a friend of Simanta (सीमन्त)
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | तारकः (tārakaḥ) | तारकौ (tārakau) तारका¹ (tārakā¹) |
तारकाः (tārakāḥ) तारकासः¹ (tārakāsaḥ¹) |
| accusative | तारकम् (tārakam) | तारकौ (tārakau) तारका¹ (tārakā¹) |
तारकान् (tārakān) |
| instrumental | तारकेण (tārakeṇa) | तारकाभ्याम् (tārakābhyām) | तारकैः (tārakaiḥ) तारकेभिः¹ (tārakebhiḥ¹) |
| dative | तारकाय (tārakāya) | तारकाभ्याम् (tārakābhyām) | तारकेभ्यः (tārakebhyaḥ) |
| ablative | तारकात् (tārakāt) | तारकाभ्याम् (tārakābhyām) | तारकेभ्यः (tārakebhyaḥ) |
| genitive | तारकस्य (tārakasya) | तारकयोः (tārakayoḥ) | तारकाणाम् (tārakāṇām) |
| locative | तारके (tārake) | तारकयोः (tārakayoḥ) | तारकेषु (tārakeṣu) |
| vocative | तारक (tāraka) | तारकौ (tārakau) तारका¹ (tārakā¹) |
तारकाः (tārakāḥ) तारकासः¹ (tārakāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
Noun
तारक • (tāraka) stem, m
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | तारकः (tārakaḥ) | तारकौ (tārakau) तारका¹ (tārakā¹) |
तारकाः (tārakāḥ) तारकासः¹ (tārakāsaḥ¹) |
| accusative | तारकम् (tārakam) | तारकौ (tārakau) तारका¹ (tārakā¹) |
तारकान् (tārakān) |
| instrumental | तारकेण (tārakeṇa) | तारकाभ्याम् (tārakābhyām) | तारकैः (tārakaiḥ) तारकेभिः¹ (tārakebhiḥ¹) |
| dative | तारकाय (tārakāya) | तारकाभ्याम् (tārakābhyām) | तारकेभ्यः (tārakebhyaḥ) |
| ablative | तारकात् (tārakāt) | तारकाभ्याम् (tārakābhyām) | तारकेभ्यः (tārakebhyaḥ) |
| genitive | तारकस्य (tārakasya) | तारकयोः (tārakayoḥ) | तारकाणाम् (tārakāṇām) |
| locative | तारके (tārake) | तारकयोः (tārakayoḥ) | तारकेषु (tārakeṣu) |
| vocative | तारक (tāraka) | तारकौ (tārakau) तारका¹ (tārakā¹) |
तारकाः (tārakāḥ) तारकासः¹ (tārakāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
Noun
तारक • (tāraka) stem, m
- (figuratively) a star
- (figuratively) a falling star, a meteor
- (figuratively) the pupil of an eye
- (figuratively) eye
- (poetry) a meter of 13 syllables
- (botany) colocynth
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | तारकः (tārakaḥ) | तारकौ (tārakau) तारका¹ (tārakā¹) |
तारकाः (tārakāḥ) तारकासः¹ (tārakāsaḥ¹) |
| accusative | तारकम् (tārakam) | तारकौ (tārakau) तारका¹ (tārakā¹) |
तारकान् (tārakān) |
| instrumental | तारकेण (tārakeṇa) | तारकाभ्याम् (tārakābhyām) | तारकैः (tārakaiḥ) तारकेभिः¹ (tārakebhiḥ¹) |
| dative | तारकाय (tārakāya) | तारकाभ्याम् (tārakābhyām) | तारकेभ्यः (tārakebhyaḥ) |
| ablative | तारकात् (tārakāt) | तारकाभ्याम् (tārakābhyām) | तारकेभ्यः (tārakebhyaḥ) |
| genitive | तारकस्य (tārakasya) | तारकयोः (tārakayoḥ) | तारकाणाम् (tārakāṇām) |
| locative | तारके (tārake) | तारकयोः (tārakayoḥ) | तारकेषु (tārakeṣu) |
| vocative | तारक (tāraka) | तारकौ (tārakau) तारका¹ (tārakā¹) |
तारकाः (tārakāḥ) तारकासः¹ (tārakāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
Derived terms
- तारकीय (tārakīya, “stellar”)
Descendants
See तारा (tārā).
Adjective
तारक • (tāraka) stem
- delivering, in the senses of:
- causing to go or pass over; carrying over; putting across
- rescuing; saving; liberating
- protecting; preserving; helping through a difficulty
- (figuratively) stellar; of or related to the stars, considered as rafts
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | तारकः (tārakaḥ) | तारकौ (tārakau) तारका¹ (tārakā¹) |
तारकाः (tārakāḥ) तारकासः¹ (tārakāsaḥ¹) |
| accusative | तारकम् (tārakam) | तारकौ (tārakau) तारका¹ (tārakā¹) |
तारकान् (tārakān) |
| instrumental | तारकेण (tārakeṇa) | तारकाभ्याम् (tārakābhyām) | तारकैः (tārakaiḥ) तारकेभिः¹ (tārakebhiḥ¹) |
| dative | तारकाय (tārakāya) | तारकाभ्याम् (tārakābhyām) | तारकेभ्यः (tārakebhyaḥ) |
| ablative | तारकात् (tārakāt) | तारकाभ्याम् (tārakābhyām) | तारकेभ्यः (tārakebhyaḥ) |
| genitive | तारकस्य (tārakasya) | तारकयोः (tārakayoḥ) | तारकाणाम् (tārakāṇām) |
| locative | तारके (tārake) | तारकयोः (tārakayoḥ) | तारकेषु (tārakeṣu) |
| vocative | तारक (tāraka) | तारकौ (tārakau) तारका¹ (tārakā¹) |
तारकाः (tārakāḥ) तारकासः¹ (tārakāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | तारिका (tārikā) | तारिके (tārike) | तारिकाः (tārikāḥ) |
| accusative | तारिकाम् (tārikām) | तारिके (tārike) | तारिकाः (tārikāḥ) |
| instrumental | तारिकया (tārikayā) तारिका¹ (tārikā¹) |
तारिकाभ्याम् (tārikābhyām) | तारिकाभिः (tārikābhiḥ) |
| dative | तारिकायै (tārikāyai) | तारिकाभ्याम् (tārikābhyām) | तारिकाभ्यः (tārikābhyaḥ) |
| ablative | तारिकायाः (tārikāyāḥ) तारिकायै² (tārikāyai²) |
तारिकाभ्याम् (tārikābhyām) | तारिकाभ्यः (tārikābhyaḥ) |
| genitive | तारिकायाः (tārikāyāḥ) तारिकायै² (tārikāyai²) |
तारिकयोः (tārikayoḥ) | तारिकाणाम् (tārikāṇām) |
| locative | तारिकायाम् (tārikāyām) | तारिकयोः (tārikayoḥ) | तारिकासु (tārikāsu) |
| vocative | तारिके (tārike) | तारिके (tārike) | तारिकाः (tārikāḥ) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | तारकम् (tārakam) | तारके (tārake) | तारकाणि (tārakāṇi) तारका¹ (tārakā¹) |
| accusative | तारकम् (tārakam) | तारके (tārake) | तारकाणि (tārakāṇi) तारका¹ (tārakā¹) |
| instrumental | तारकेण (tārakeṇa) | तारकाभ्याम् (tārakābhyām) | तारकैः (tārakaiḥ) तारकेभिः¹ (tārakebhiḥ¹) |
| dative | तारकाय (tārakāya) | तारकाभ्याम् (tārakābhyām) | तारकेभ्यः (tārakebhyaḥ) |
| ablative | तारकात् (tārakāt) | तारकाभ्याम् (tārakābhyām) | तारकेभ्यः (tārakebhyaḥ) |
| genitive | तारकस्य (tārakasya) | तारकयोः (tārakayoḥ) | तारकाणाम् (tārakāṇām) |
| locative | तारके (tārake) | तारकयोः (tārakayoḥ) | तारकेषु (tārakeṣu) |
| vocative | तारक (tāraka) | तारके (tārake) | तारकाणि (tārakāṇi) तारका¹ (tārakā¹) |
- ¹Vedic
References
- "tāraka" in the Sanskrit Dictionary. Vedic Society & Sanskrit Research Institute.