व्यञ्जन
Pali
Alternative forms
Alternative scripts
- vyañjana (Latin script)
- 𑀯𑁆𑀬𑀜𑁆𑀚𑀦 (Brahmi script)
- ৰ্যঞ্জন (Bengali script)
- ව්යඤ්ජන (Sinhalese script)
- ဝျဉ္ဇန or ဝျၺ္ၹၼ or ဝျၺ်ၹၼ (Burmese script)
- วฺยญฺชน or วยัญชะนะ (Thai script)
- ᩅ᩠ᨿᨬ᩠ᨩᨶ (Tai Tham script)
- ວ຺ຍຎ຺ຊນ or ວຍັຎຊະນະ or ວຢັຎຊະນະ (Lao script)
- វ្យញ្ជន (Khmer script)
- 𑅇𑄳𑄠𑄐𑄴𑄎𑄚 (Chakma script)
Alternative scripts
- byañjana (Latin script)
- 𑀩𑁆𑀬𑀜𑁆𑀚𑀦 (Brahmi script)
- ब्यञ्जन (Devanagari script)
- ব্যঞ্জন (Bengali script)
- බ්යඤ්ජන (Sinhalese script)
- ဗျဉ္ဇန or ၿျၺ္ၹၼ or ၿျၺ်ၹၼ (Burmese script)
- พฺยญฺชน or พยัญชะนะ (Thai script)
- ᨻ᩠ᨿᨬ᩠ᨩᨶ (Tai Tham script)
- ພ຺ຍຎ຺ຊນ or ພຍັຎຊະນະ or ພຢັຎຊະນະ (Lao script)
- ព្យញ្ជន (Khmer script)
- 𑄝𑄳𑄠𑄐𑄴𑄎𑄚 (Chakma script)
Noun
व्यञ्जन n
- Devanagari script form of vyañjana (“mark; letter”)
- c. 500 AD, Kaccāyana, Pālivyākaraṇaṃ [Pali Grammar][1] (overall work in Pali), page 4; republished as Satish Chandra Acharyya Vidyabhusana, editor, Kaccayana's Pali Grammar (edited in Devanagari character and translated into English), Calcutta, Bengal: Mahabodhi Society, 1901:
- तेसं खो व्यञ्जनानं ककारादयो मकारन्ता पञ्चपञ्चसो अक्खरवन्तो वग्गा नाम होन्ति।
- Tesaṃ kho vyañjanānaṃ kakārādayo makārantā pañcapañcaso akkharavanto vaggā nāma honti.
- From 'k' to 'm' of these very consonants are five by five divisions (called such) of consonants.
Declension
Declension table of "व्यञ्जन" (neuter)
| Case \ Number | Singular | Plural |
|---|---|---|
| Nominative (first) | व्यञ्जनं (vyañjanaṃ) | व्यञ्जनानि (vyañjanāni) or व्यञ्जना (vyañjanā) |
| Accusative (second) | व्यञ्जनं (vyañjanaṃ) | व्यञ्जनानि (vyañjanāni) |
| Instrumental (third) | व्यञ्जनेन (vyañjanena) | व्यञ्जनेहि (vyañjanehi) or व्यञ्जनेभि (vyañjanebhi) |
| Dative (fourth) | व्यञ्जनस्स (vyañjanassa) or व्यञ्जनाय (vyañjanāya) or व्यञ्जनत्थं (vyañjanatthaṃ) | व्यञ्जनानं (vyañjanānaṃ) |
| Ablative (fifth) | व्यञ्जनस्मा (vyañjanasmā) or व्यञ्जनम्हा (vyañjanamhā) or व्यञ्जना (vyañjanā) | व्यञ्जनेहि (vyañjanehi) or व्यञ्जनेभि (vyañjanebhi) |
| Genitive (sixth) | व्यञ्जनस्स (vyañjanassa) | व्यञ्जनानं (vyañjanānaṃ) |
| Locative (seventh) | व्यञ्जनस्मिं (vyañjanasmiṃ) or व्यञ्जनम्हि (vyañjanamhi) or व्यञ्जने (vyañjane) | व्यञ्जनेसु (vyañjanesu) |
| Vocative (calling) | व्यञ्जन (vyañjana) | व्यञ्जनानि (vyañjanāni) |
Sanskrit
Alternative forms
- व्यञ्चन (vyañcana)
Alternative scripts
Alternative scripts
- ৱ্যঞ্জন (Assamese script)
- ᬯ᭄ᬬᬜ᭄ᬚᬦ (Balinese script)
- ব্যঞ্জন (Bengali script)
- 𑰪𑰿𑰧𑰗𑰿𑰕𑰡 (Bhaiksuki script)
- 𑀯𑁆𑀬𑀜𑁆𑀚𑀦 (Brahmi script)
- ဝျဉ္ဇန (Burmese script)
- વ્યઞ્જન (Gujarati script)
- ਵ੍ਯਞ੍ਜਨ (Gurmukhi script)
- 𑌵𑍍𑌯𑌞𑍍𑌜𑌨 (Grantha script)
- ꦮꦾꦚ꧀ꦗꦤ (Javanese script)
- 𑂫𑂹𑂨𑂖𑂹𑂔𑂢 (Kaithi script)
- ವ್ಯಞ್ಜನ (Kannada script)
- វ្យញ្ជន (Khmer script)
- ວ຺ຍຎ຺ຊນ (Lao script)
- വ്യഞ്ജന (Malayalam script)
- ᠸᠶᠠᠨᡳᠶᡯᠠᠨᠠ (Manchu script)
- 𑘪𑘿𑘧𑘗𑘿𑘕𑘡 (Modi script)
- ᠸᠶ᠋ᠠᡛᠽᠠᠨᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑧊𑧠𑧇𑦷𑧠𑦵𑧁 (Nandinagari script)
- 𑐰𑑂𑐫𑐘𑑂𑐖𑐣 (Newa script)
- ଵ୍ଯଞ୍ଜନ (Odia script)
- ꢮ꣄ꢫꢛ꣄ꢙꢥ (Saurashtra script)
- 𑆮𑇀𑆪𑆚𑇀𑆘𑆤 (Sharada script)
- 𑖪𑖿𑖧𑖗𑖿𑖕𑖡 (Siddham script)
- ව්යඤ්ජන (Sinhalese script)
- 𑩾 𑪙𑩻𑩥 𑪙𑩣𑩯 (Soyombo script)
- 𑚦𑚶𑚣𑚓𑚶𑚑𑚝 (Takri script)
- வ்யஞ்ஜந (Tamil script)
- వ్యఞ్జన (Telugu script)
- วฺยญฺชน (Thai script)
- ཝྱ་ཉྫ་ན (Tibetan script)
- 𑒫𑓂𑒨𑒘𑓂𑒖𑒢 (Tirhuta script)
- 𑨭𑩇𑨪𑨓𑩇𑨥𑨝 (Zanabazar Square script)
Etymology
From वि (vi) + अञ्ज् (añj) + अन (ana).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /ʋjɐ́ɲ.d͡ʑɐ.nɐ/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /ʋjɐɲ.d͡ʑɐ.n̪ɐ/
Adjective
व्यञ्जन • (vyáñjana) stem
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | व्यञ्जनः (vyáñjanaḥ) | व्यञ्जनौ (vyáñjanau) व्यञ्जना¹ (vyáñjanā¹) |
व्यञ्जनाः (vyáñjanāḥ) व्यञ्जनासः¹ (vyáñjanāsaḥ¹) |
| accusative | व्यञ्जनम् (vyáñjanam) | व्यञ्जनौ (vyáñjanau) व्यञ्जना¹ (vyáñjanā¹) |
व्यञ्जनान् (vyáñjanān) |
| instrumental | व्यञ्जनेन (vyáñjanena) | व्यञ्जनाभ्याम् (vyáñjanābhyām) | व्यञ्जनैः (vyáñjanaiḥ) व्यञ्जनेभिः¹ (vyáñjanebhiḥ¹) |
| dative | व्यञ्जनाय (vyáñjanāya) | व्यञ्जनाभ्याम् (vyáñjanābhyām) | व्यञ्जनेभ्यः (vyáñjanebhyaḥ) |
| ablative | व्यञ्जनात् (vyáñjanāt) | व्यञ्जनाभ्याम् (vyáñjanābhyām) | व्यञ्जनेभ्यः (vyáñjanebhyaḥ) |
| genitive | व्यञ्जनस्य (vyáñjanasya) | व्यञ्जनयोः (vyáñjanayoḥ) | व्यञ्जनानाम् (vyáñjanānām) |
| locative | व्यञ्जने (vyáñjane) | व्यञ्जनयोः (vyáñjanayoḥ) | व्यञ्जनेषु (vyáñjaneṣu) |
| vocative | व्यञ्जन (vyáñjana) | व्यञ्जनौ (vyáñjanau) व्यञ्जना¹ (vyáñjanā¹) |
व्यञ्जनाः (vyáñjanāḥ) व्यञ्जनासः¹ (vyáñjanāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | व्यञ्जना (vyáñjanā) | व्यञ्जने (vyáñjane) | व्यञ्जनाः (vyáñjanāḥ) |
| accusative | व्यञ्जनाम् (vyáñjanām) | व्यञ्जने (vyáñjane) | व्यञ्जनाः (vyáñjanāḥ) |
| instrumental | व्यञ्जनया (vyáñjanayā) व्यञ्जना¹ (vyáñjanā¹) |
व्यञ्जनाभ्याम् (vyáñjanābhyām) | व्यञ्जनाभिः (vyáñjanābhiḥ) |
| dative | व्यञ्जनायै (vyáñjanāyai) | व्यञ्जनाभ्याम् (vyáñjanābhyām) | व्यञ्जनाभ्यः (vyáñjanābhyaḥ) |
| ablative | व्यञ्जनायाः (vyáñjanāyāḥ) व्यञ्जनायै² (vyáñjanāyai²) |
व्यञ्जनाभ्याम् (vyáñjanābhyām) | व्यञ्जनाभ्यः (vyáñjanābhyaḥ) |
| genitive | व्यञ्जनायाः (vyáñjanāyāḥ) व्यञ्जनायै² (vyáñjanāyai²) |
व्यञ्जनयोः (vyáñjanayoḥ) | व्यञ्जनानाम् (vyáñjanānām) |
| locative | व्यञ्जनायाम् (vyáñjanāyām) | व्यञ्जनयोः (vyáñjanayoḥ) | व्यञ्जनासु (vyáñjanāsu) |
| vocative | व्यञ्जने (vyáñjane) | व्यञ्जने (vyáñjane) | व्यञ्जनाः (vyáñjanāḥ) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | व्यञ्जनम् (vyáñjanam) | व्यञ्जने (vyáñjane) | व्यञ्जनानि (vyáñjanāni) व्यञ्जना¹ (vyáñjanā¹) |
| accusative | व्यञ्जनम् (vyáñjanam) | व्यञ्जने (vyáñjane) | व्यञ्जनानि (vyáñjanāni) व्यञ्जना¹ (vyáñjanā¹) |
| instrumental | व्यञ्जनेन (vyáñjanena) | व्यञ्जनाभ्याम् (vyáñjanābhyām) | व्यञ्जनैः (vyáñjanaiḥ) व्यञ्जनेभिः¹ (vyáñjanebhiḥ¹) |
| dative | व्यञ्जनाय (vyáñjanāya) | व्यञ्जनाभ्याम् (vyáñjanābhyām) | व्यञ्जनेभ्यः (vyáñjanebhyaḥ) |
| ablative | व्यञ्जनात् (vyáñjanāt) | व्यञ्जनाभ्याम् (vyáñjanābhyām) | व्यञ्जनेभ्यः (vyáñjanebhyaḥ) |
| genitive | व्यञ्जनस्य (vyáñjanasya) | व्यञ्जनयोः (vyáñjanayoḥ) | व्यञ्जनानाम् (vyáñjanānām) |
| locative | व्यञ्जने (vyáñjane) | व्यञ्जनयोः (vyáñjanayoḥ) | व्यञ्जनेषु (vyáñjaneṣu) |
| vocative | व्यञ्जन (vyáñjana) | व्यञ्जने (vyáñjane) | व्यञ्जनानि (vyáñjanāni) व्यञ्जना¹ (vyáñjanā¹) |
- ¹Vedic
Noun
व्यञ्जन • (vyáñjana) stem, n
- (phonetics) consonant
- Antonym: स्वर (svara)
- implied indication, allusion, suggestion
- figurative expression
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | व्यञ्जनम् (vyáñjanam) | व्यञ्जने (vyáñjane) | व्यञ्जनानि (vyáñjanāni) व्यञ्जना¹ (vyáñjanā¹) |
| accusative | व्यञ्जनम् (vyáñjanam) | व्यञ्जने (vyáñjane) | व्यञ्जनानि (vyáñjanāni) व्यञ्जना¹ (vyáñjanā¹) |
| instrumental | व्यञ्जनेन (vyáñjanena) | व्यञ्जनाभ्याम् (vyáñjanābhyām) | व्यञ्जनैः (vyáñjanaiḥ) व्यञ्जनेभिः¹ (vyáñjanebhiḥ¹) |
| dative | व्यञ्जनाय (vyáñjanāya) | व्यञ्जनाभ्याम् (vyáñjanābhyām) | व्यञ्जनेभ्यः (vyáñjanebhyaḥ) |
| ablative | व्यञ्जनात् (vyáñjanāt) | व्यञ्जनाभ्याम् (vyáñjanābhyām) | व्यञ्जनेभ्यः (vyáñjanebhyaḥ) |
| genitive | व्यञ्जनस्य (vyáñjanasya) | व्यञ्जनयोः (vyáñjanayoḥ) | व्यञ्जनानाम् (vyáñjanānām) |
| locative | व्यञ्जने (vyáñjane) | व्यञ्जनयोः (vyáñjanayoḥ) | व्यञ्जनेषु (vyáñjaneṣu) |
| vocative | व्यञ्जन (vyáñjana) | व्यञ्जने (vyáñjane) | व्यञ्जनानि (vyáñjanāni) व्यञ्जना¹ (vyáñjanā¹) |
- ¹Vedic
Descendants
- → Hindi: व्यंजन (vyañjan)
- → Marathi: व्यंजन (vyañjan)
- → Gujarati: વ્યંજન (vyañjan)
- → Kannada: ವ್ಯಂಜನ (vyañjana)
- → Telugu: వ్యంజనము (vyañjanamu)
- → Balinese: ᬯ᭄ᬬᬜ᭄ᬚᬦ (wyanjana)
Noun
व्यञ्जन • (vyáñjana) stem, n
- decoration, ornament
- manifestation, indication
- allusion, suggestion
- figurative expression, irony, sarcasm
- specification
- mark, badge, spot, sign, token
- insignia, paraphernalia
- symptom (of a disease)
- mark of sex or gender (as the beard, breasts etc.), the private parts (male or female)
- anything used in cooking or preparing food, seasoning, sauce, condiment
- consonant
- syllable
- letter
- limb, member, part
- day
- purification of a sacrificial animal
- fan
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | व्यञ्जनम् (vyáñjanam) | व्यञ्जने (vyáñjane) | व्यञ्जनानि (vyáñjanāni) व्यञ्जना¹ (vyáñjanā¹) |
| accusative | व्यञ्जनम् (vyáñjanam) | व्यञ्जने (vyáñjane) | व्यञ्जनानि (vyáñjanāni) व्यञ्जना¹ (vyáñjanā¹) |
| instrumental | व्यञ्जनेन (vyáñjanena) | व्यञ्जनाभ्याम् (vyáñjanābhyām) | व्यञ्जनैः (vyáñjanaiḥ) व्यञ्जनेभिः¹ (vyáñjanebhiḥ¹) |
| dative | व्यञ्जनाय (vyáñjanāya) | व्यञ्जनाभ्याम् (vyáñjanābhyām) | व्यञ्जनेभ्यः (vyáñjanebhyaḥ) |
| ablative | व्यञ्जनात् (vyáñjanāt) | व्यञ्जनाभ्याम् (vyáñjanābhyām) | व्यञ्जनेभ्यः (vyáñjanebhyaḥ) |
| genitive | व्यञ्जनस्य (vyáñjanasya) | व्यञ्जनयोः (vyáñjanayoḥ) | व्यञ्जनानाम् (vyáñjanānām) |
| locative | व्यञ्जने (vyáñjane) | व्यञ्जनयोः (vyáñjanayoḥ) | व्यञ्जनेषु (vyáñjaneṣu) |
| vocative | व्यञ्जन (vyáñjana) | व्यञ्जने (vyáñjane) | व्यञ्जनानि (vyáñjanāni) व्यञ्जना¹ (vyáñjanā¹) |
- ¹Vedic
References
- Monier Williams (1899) “व्यञ्जन”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 1029.