शुद्ध
Hindi
Etymology
Borrowed from Sanskrit शुद्ध (śuddha), from the root verb शुध् (śudh, “to become pure or purified”). Doublet of सुध (sudh) and सूधा (sūdhā).
Pronunciation
- (Delhi) IPA(key): /ʃʊd̪d̪ʱ/, [ʃʊd̪(ː)ʱ]
Adjective
शुद्ध • (śuddh) (indeclinable, Urdu spelling شُدّھ)
- pure, unpolluted
- correct
- Synonym: सही (sahī)
- समस्या सुलझाने लिए यह पद्धति शुद्ध नहीं है।
- samasyā suljhāne lie yah paddhati śuddh nahī̃ hai.
- This is not the correct method for solving the problem.
- तुम्हारा उच्चारण शुद्ध है।
- tumhārā uccāraṇ śuddh hai.
- Your pronunciation is correct.
- net
- आज का शुद्ध लाभ क्या था?
- āj kā śuddh lābh kyā thā?
- What was the net profit for today?
- (of language) high-register; making use of Sanskrit loanwords
- Antonym: ठेठ (ṭheṭh)
- शुद्ध हिंदी ― śuddh hindī ― Sanskritized Hindi
- (Indian classical music, of ragas) original, to distinguish the raga from other varieties bearing the same name
- शुद्ध मल्हार, शुद्ध कल्याण ― śuddh malhār, śuddh kalyāṇ
- (Indian classical music, of notes) the natural pitch of a note, to distinguish from the other flavors of that same note
- शुद्ध निषाद ― śuddh niṣād
Antonyms
- अशुद्ध (aśuddh)
Derived terms
- शुद्ध करना (śuddh karnā, “to purify”)
Related terms
References
- Bahri, Hardev (1989) “शुद्ध”, in Siksarthi Hindi-Angrejhi Sabdakosa [Learners' Hindi-English Dictionary], Delhi: Rajpal & Sons.
Marathi
Etymology
From Sanskrit शुद्ध (śuddha). Cognate with Bengali শুদ্ধ (śuddho), Gujarati શુદ્ધ (śuddh), Hindi शुद्ध (śuddh), Nepali शुद्ध (śuddha).
Pronunciation
- IPA(key): /ɕud̪.d̪ʱə/
Adjective
शुद्ध • (śuddha)
- pure; clear; clean
- हे पाणी शुद्ध आहे.
- he pāṇī śuddha āhe.
- This water is pure.
- true; blameless; acquitted
- right; free from error; faultless
- accurate
- simple; unmixed
Derived terms
- जलशुद्धीकरण (jalśuddhīkraṇ, “water purification”)
- शुद्धीकरण (śuddhīkraṇ, “purification”)
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- শুদ্ধ (Assamese script)
- ᬰᬸᬤ᭄ᬥ (Balinese script)
- শুদ্ধ (Bengali script)
- 𑰫𑰲𑰟𑰿𑰠 (Bhaiksuki script)
- 𑀰𑀼𑀤𑁆𑀥 (Brahmi script)
- ၐုဒ္ဓ (Burmese script)
- શુદ્ધ (Gujarati script)
- ਸ਼ੁਦ੍ਧ (Gurmukhi script)
- 𑌶𑍁𑌦𑍍𑌧 (Grantha script)
- ꦯꦸꦢ꧀ꦣ (Javanese script)
- 𑂬𑂳𑂠𑂹𑂡 (Kaithi script)
- ಶುದ್ಧ (Kannada script)
- ឝុទ្ធ (Khmer script)
- ຨຸທ຺ຘ (Lao script)
- ശുദ്ധ (Malayalam script)
- ᡧᡠᡩᢡᠠ (Manchu script)
- 𑘫𑘳𑘟𑘿𑘠 (Modi script)
- ᠱᠤᢑᢑᠾᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑧋𑧔𑦿𑧠𑧀 (Nandinagari script)
- 𑐱𑐸𑐡𑑂𑐢 (Newa script)
- ଶୁଦ୍ଧ (Odia script)
- ꢯꢸꢣ꣄ꢤ (Saurashtra script)
- 𑆯𑆶𑆢𑇀𑆣 (Sharada script)
- 𑖫𑖲𑖟𑖿𑖠 (Siddham script)
- ශුද්ධ (Sinhalese script)
- 𑩿𑩒𑩭 𑪙𑩮 (Soyombo script)
- 𑚧𑚰𑚛𑚶𑚜 (Takri script)
- ஶுத்³த⁴ (Tamil script)
- శుద్ధ (Telugu script)
- ศุทฺธ (Thai script)
- ཤུ་དྡྷ (Tibetan script)
- 𑒬𑒳𑒠𑓂𑒡 (Tirhuta script)
- 𑨮𑨃𑨛𑩇𑨜 (Zanabazar Square script)
Etymology
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /ɕud.dʱɐ́/, [ɕud̚.dʱɐ́]
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /ɕud̪.d̪ʱɐ/, [ɕud̪̚.d̪ʱɐ]
Participle
शुद्ध • (śuddhá) past passive participle (root शुध्)
Adjective
शुद्ध • (śuddhá) stem
- pure; clear; clean
- c. 1 CE – 200 CE, Vimalakīrtinirdeśa 7.1:
- क्लेशगतिं च गच्छति प्रकृतिपरिशुद्धश् च भवत्य् अत्यन्तासंक्लिष्टः ।
- kleśagatiṃ ca gacchati prakṛtipariśuddhaś ca bhavaty atyantāsaṃkliṣṭaḥ.
- He goes the way of kleśa (mental afflictions), and meanwhile he is naturally, fully pure, without the least bit of tarnish.
- क्लेशगतिं च गच्छति प्रकृतिपरिशुद्धश् च भवत्य् अत्यन्तासंक्लिष्टः ।
- true; blameless; acquitted
- right; free from error; faultless
- accurate
- simple; unmixed
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | शुद्धः (śuddháḥ) | शुद्धौ (śuddhaú) शुद्धा¹ (śuddhā́¹) |
शुद्धाः (śuddhā́ḥ) शुद्धासः¹ (śuddhā́saḥ¹) |
| accusative | शुद्धम् (śuddhám) | शुद्धौ (śuddhaú) शुद्धा¹ (śuddhā́¹) |
शुद्धान् (śuddhā́n) |
| instrumental | शुद्धेन (śuddhéna) | शुद्धाभ्याम् (śuddhā́bhyām) | शुद्धैः (śuddhaíḥ) शुद्धेभिः¹ (śuddhébhiḥ¹) |
| dative | शुद्धाय (śuddhā́ya) | शुद्धाभ्याम् (śuddhā́bhyām) | शुद्धेभ्यः (śuddhébhyaḥ) |
| ablative | शुद्धात् (śuddhā́t) | शुद्धाभ्याम् (śuddhā́bhyām) | शुद्धेभ्यः (śuddhébhyaḥ) |
| genitive | शुद्धस्य (śuddhásya) | शुद्धयोः (śuddháyoḥ) | शुद्धानाम् (śuddhā́nām) |
| locative | शुद्धे (śuddhé) | शुद्धयोः (śuddháyoḥ) | शुद्धेषु (śuddhéṣu) |
| vocative | शुद्ध (śúddha) | शुद्धौ (śúddhau) शुद्धा¹ (śúddhā¹) |
शुद्धाः (śúddhāḥ) शुद्धासः¹ (śúddhāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | शुद्धा (śuddhā́) | शुद्धे (śuddhé) | शुद्धाः (śuddhā́ḥ) |
| accusative | शुद्धाम् (śuddhā́m) | शुद्धे (śuddhé) | शुद्धाः (śuddhā́ḥ) |
| instrumental | शुद्धया (śuddháyā) शुद्धा¹ (śuddhā́¹) |
शुद्धाभ्याम् (śuddhā́bhyām) | शुद्धाभिः (śuddhā́bhiḥ) |
| dative | शुद्धायै (śuddhā́yai) | शुद्धाभ्याम् (śuddhā́bhyām) | शुद्धाभ्यः (śuddhā́bhyaḥ) |
| ablative | शुद्धायाः (śuddhā́yāḥ) शुद्धायै² (śuddhā́yai²) |
शुद्धाभ्याम् (śuddhā́bhyām) | शुद्धाभ्यः (śuddhā́bhyaḥ) |
| genitive | शुद्धायाः (śuddhā́yāḥ) शुद्धायै² (śuddhā́yai²) |
शुद्धयोः (śuddháyoḥ) | शुद्धानाम् (śuddhā́nām) |
| locative | शुद्धायाम् (śuddhā́yām) | शुद्धयोः (śuddháyoḥ) | शुद्धासु (śuddhā́su) |
| vocative | शुद्धे (śúddhe) | शुद्धे (śúddhe) | शुद्धाः (śúddhāḥ) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | शुद्धम् (śuddhám) | शुद्धे (śuddhé) | शुद्धानि (śuddhā́ni) शुद्धा¹ (śuddhā́¹) |
| accusative | शुद्धम् (śuddhám) | शुद्धे (śuddhé) | शुद्धानि (śuddhā́ni) शुद्धा¹ (śuddhā́¹) |
| instrumental | शुद्धेन (śuddhéna) | शुद्धाभ्याम् (śuddhā́bhyām) | शुद्धैः (śuddhaíḥ) शुद्धेभिः¹ (śuddhébhiḥ¹) |
| dative | शुद्धाय (śuddhā́ya) | शुद्धाभ्याम् (śuddhā́bhyām) | शुद्धेभ्यः (śuddhébhyaḥ) |
| ablative | शुद्धात् (śuddhā́t) | शुद्धाभ्याम् (śuddhā́bhyām) | शुद्धेभ्यः (śuddhébhyaḥ) |
| genitive | शुद्धस्य (śuddhásya) | शुद्धयोः (śuddháyoḥ) | शुद्धानाम् (śuddhā́nām) |
| locative | शुद्धे (śuddhé) | शुद्धयोः (śuddháyoḥ) | शुद्धेषु (śuddhéṣu) |
| vocative | शुद्ध (śúddha) | शुद्धे (śúddhe) | शुद्धानि (śúddhāni) शुद्धा¹ (śúddhā¹) |
- ¹Vedic
Derived terms
Related terms
- शुद्धि (śuddhi)
Descendants
- Dardic:
- Kashmiri: họ̆du
- Arabic script: ہۄادُ
- Devanagari script: हौदु
- Sharada script: 𑆲𑆿𑆢𑆶
- Kashmiri: họ̆du
- Pali: suddha
- Prakrit: 𑀲𑀼𑀤𑁆𑀥 (suddha)
- Central:
- Eastern:
- Northern:
- Central Pahari:
- Kumaoni: सुदो (sudo)
- Eastern Pahari:
- Nepali: सुधो (sudho)
- Central Pahari:
- Northwestern:
- Southern:
- Western:
- Marwari: सूधो (sūdho)
- Old Gujarati: सूध (sūdha), सूधउ (sūdhaü)
- Gujarati: સૂધું (sūdhũ)
Learned borrowings
- → Hindi: शुद्ध (śuddh)
- → Kannada: ಶುದ್ಧ (śuddha)
- → Malayalam: ശുദ്ധം (śuddhaṁ)
- → Marathi: शुद्ध (śuddha)
- → Old Javanese: śuddha
- → Tamil: சுத்தம் (cuttam)
References
- Apte, Vaman Shivram (1890) “शुद्ध”, in The practical Sanskrit-English dictionary, Poona: Prasad Prakashan
- Monier Williams (1899) “Ṡuddhá”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 1082/1.
- Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “śuddha”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press