เห็น
Thai
Pronunciation
| Orthographic/Phonemic | เห็น e h ˘ n | |
|---|---|---|
| Romanization | Paiboon | hěn |
| Royal Institute | hen | |
| (standard) IPA(key) | /hen˩˩˦/(R) | |
Etymology 1
From Proto-Tai *tranᴬ (“to see”).[1] Some Southwestern Tai such as Thai เห็น (hěn) and Central Tai show reflexes of *-e-.[2]
In Southwestern Tai, cognate with Isan เห็น, Lao ເຫັນ (hen), Northern Thai ᩉᩢ᩠ᨶ (han¹) or ᩉᩮ᩠ᨶ (hen¹), Khün ᩉᩢ᩠ᨶ (han¹), Lü ᦠᧃ (ḣan), Tai Dam ꪹꪬꪸꪙ (hen), Tai Dón ꪬꪲꪙ, Shan ႁၼ် (hǎn), Tai Nüa ᥞᥢᥴ (hán), Aiton ꩭꩫ် (han), Ahom 𑜑𑜃𑜫 (han).
In Central Tai, cognate with Nong Zhuang taen (Yanshan dialect)[3] or ten (Guangnan dialect).[3]
In Northan Tai, cognate with Zhuang raen, Bouyei ranl.
In other Tai, cognate with Zuojiang Zhuang haen (Lonzhou, Ningming and Daxin dialects)[3] or twn (Chongzuo dialect).[3]
Verb
เห็น • (hěn) (abstract noun การเห็น)
- (intransitive, transitive) to see: to perceive visually or mentally.
- to think; to opine; to view; to consider; to feel.
- 2003 September 16, ศาลฎีกา, “คำพิพากษาศาลฎีกาที่ ๖๐๘๓/๒๕๔๖”, in คดีประวัติศาสตร์[7], ห้องสมุดอิเล็กทรอนิกส์สำนักงานศาลยุติธรรม, retrieved 5 November 2018:
- สำหรับปัญหาตามฎีกาของจำเลยข้อต่อไปว่า จำเลยฆ่าผู้ตายโดยไตร่ตรองไว้ก่อนหรือฆ่าผู้ตายเพราะเหตุบันดาลโทสะหรือไม่ ว่า...
- sǎm-ràp bpan-hǎa dtaam dii-gaa kɔ̌ɔng jam-ləəi kɔ̂ɔ dtɔ̀ɔ-bpai wâa · jam-ləəi kâa pûu-dtaai dooi dtrài-dtrɔɔng-wái-gɔ̀ɔn rʉ̌ʉ kâa pûu-dtaai prɔ́-hèet ban-daan-too-sà rʉ̌ʉ mâi · hěn wâa ...
- As for the next question according to the final appeal of the Accused as to whether or not the Accused murdered the Deceased premeditatedly or murdered the Deceased as a result of having been provoked into a sudden heat of passion, [the Court] finds that...
- ที่จำเลยฎีกาว่า...จำเลยกับผู้ตายมีความสัมพันธ์กันฉันคนรัก แต่ผู้ตายต้องการเลิกความสัมพันธ์กับจำเลยไปมีรักกับผู้ชายคนใหม่ จำเลยจึงบันดาลโทสะฆ่าผู้ตายนั้น ว่า...
- tîi jam-ləəi dii-gaa wâa ... jam-ləəi gàp pûu-dtaai mii kwaam-sǎm-pan gan chǎn kon-rák · dtɛ̀ɛ pûu-dtaai dtɔ̂ng-gaan lə̂ək kwaam-sǎm-pan gàp jam-ləəi bpai mii rák gàp pûu-chaai kon mài · jam-ləəi jʉng ban-daan-too-sà kâa pûu-dtaai nán · hěn wâa ...
- As the Accused lodged the final appeal [claiming] that ... the Accused and the Deceased had a lover-like relationship between each other, but the Deceased wanted to discontinue the relationship with the Accused in order to begin a love with a new man, so the Accused was provoked into a sudden heat of passion [and] killed the Deceased, [the Court] entertains the following opinion...
- สำหรับปัญหาตามฎีกาของจำเลยข้อต่อไปว่า จำเลยฆ่าผู้ตายโดยไตร่ตรองไว้ก่อนหรือฆ่าผู้ตายเพราะเหตุบันดาลโทสะหรือไม่ ว่า...
- (~จะ) to seem, to appear; to be likely (to), to have the possibility (for, to, etc).
- 2019 December 2 (last accessed), Aya Oda, รักก็บอกว่ารัก...ไม่เห็นจะยากสักหน่อย[8], volume 3, Bangkok: บงกช คอมมิค, page 1:
- (~แก่) to favour; to be in favour (of); to give more importance, preference, or respect (to); to treat or regard as more important or favourable; to care.
Derived terms
- ไก่เห็นตีนงู งูเห็นนมไก่ (gài-hěn-dtiin-nguu-nguu-hěn-nom-gài)
- ขี้ก้อนใหญ่ให้เด็กเห็น
- ความเห็น (kwaam-hěn)
- คิดเห็น (kít-hěn)
- ตาบอดสอดตาเห็น
- ทันตาเห็น
- นอนหลับไม่รู้ นอนคู้ไม่เห็น
- นึกเห็น
- พบเห็น
- พอแย้มปากก็เห็นไรฟัน
- พออ้าปากก็เห็นลิ้นไก่
- มองเห็น (mɔɔng hěn)
- รู้เช่นเห็นชาติ
- รู้เห็น (rúu-hěn)
- รู้เห็นเป็นใจ
- ลงเนื้อเห็นด้วย
- แลเห็น
- สอดรู้สอดเห็น (sɔ̀ɔt-rúu-sɔ̀ɔt-hěn)
- สอดเห็น
- หมาเห็นข้าวเปลือก
- เห็นกงจักรเป็นดอกบัว (hěn-gong-jàk-bpen-dɔ̀ɔk-buua)
- เห็นกับตา
- เห็นการณ์ไกล
- เห็นแก่ได้
- เห็นแก่ตัว (hěn-gɛ̀ɛ-dtuua)
- เห็นแก่หน้า
- เห็นขี้ดีกว่าไส้ (hěn-kîi-dii-gwàa-sâi)
- เห็นเขาขึ้นคานหาม เอามือประสานก้น
- เห็นเขาขึ้นคานหาม เอามือประสานรัดก้น
- เห็นงาม
- เห็นใจ (hěn-jai)
- เห็นชอบ (hěn-chɔ̂ɔp)
- เห็นช้างขี้ ขี้ตามช้าง
- เห็นช้างเท่าหมู
- เห็นชายผ้าเหลือง
- เห็นด้วย (hěn-dûai)
- เห็นดำเห็นแดง
- เห็นดี
- เห็นดีเห็นงาม
- เห็นที
- เห็นผิดเป็นชอบ
- เห็นพ้อง
- เห็นพ้องต้องกัน
- เห็นหน้าเห็นหลัง
See also
Etymology 2
From Proto-Tai *ʰɲelᴬ (“civet cat”).[4] Proto-Tai *ʰɲ- became *h- in front of front vowels in all Southwesten Tai including Thai and some Central Tai dialects.[5]
In Southwestern Tai, cognate with Isan เหง็น, Lao ເຫງັນ (ngen) or ເຫັນ (hen), Lü ᦠᦲᧃ (ḣiin), Tai Dam ꪹꪐꪸꪙ, Shan ႁဵၼ် (hǎen), Tai Nüa ᥞᥥᥢᥴ (hén), Ahom 𑜑𑜢𑜃𑜫 (hin).
In Central Tai, cognate with Tày hên
In Northern Tai, cognate with Zhuang nyaen (“raccoon dog; wild animal”).
Noun
เห็น • (hěn)
References
- ^ Pittayaporn, Pittayawat (2009) The Phonology of Proto-Tai (Doctoral dissertation)[1], Department of Linguistics, Cornell University , page 353
- ^ Pittayaporn, Pittayawat (2009) The Phonology of Proto-Tai (Doctoral dissertation)[2], Department of Linguistics, Cornell University , page 374
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 Zhang, Junru (张 均如); et al. (1999) 壮语方言研究 [A Study of Zhuang Dialects] (in Chinese), Chengdu: Sichuan Ethnic Publishing House (四川民族出版社), page 721
- ^ Pittayaporn, Pittayawat (2009) The Phonology of Proto-Tai (Doctoral dissertation)[3], Department of Linguistics, Cornell University , page 327
- ^ Pittayaporn, Pittayawat (2009) The Phonology of Proto-Tai (Doctoral dissertation)[4], Department of Linguistics, Cornell University , page 364