błyskać

Inherited from Proto-Slavic *bliskati under influence of łyskać. First attested in the 14th century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /bɫiskat͡ɕʲ/
• IPA^(key): (15^th CE) /bɫiskat͡ɕʲ/

błyskać impf

1. (intransitive, attested in Lesser Poland, Greater Poland) to flash [with instrumental]
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[1], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 143, 7:

     Pane, ... blyskay blyszkawyczø y trsz[as]kawyczø

     [Panie, ... błyskaj błyskawicą i trz[as]kawicą]

   • 1880-1894 [XV med.], Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności‎^[2], volume V, page 261:

     W czelnem kstalcze wydzely, w yasnem odzenyy, s blyskayączym oblyczym a szwyathlym corporali specie viderent, veste candida, rutilanti facie, wltu iocundo

     [W cielnem kstałcie widzieli, w jasnem odzieni, z błyskającym obliczym a światłym corporali specie viderent, veste candida, rutilanti facie, wltu iocundo]

   • 1930 [c. 1455], “Nah”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[3], 3, 3:

     Byada myastu, ... nye odydze ot cyebye... glos bycza... a liskaiøcego myecza a bliskaiøcego kopya

     [Biada, miastu, ... nie odydzie ot ciebie... Głos bicza... a łyskającego miecza, a błyskającego kopija]

   • 1901 [1471], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 114:

     Bliskayąnczego fulgurantis

     [Błyskającego fulgurantis]

   • 1916 [second half of the 15th century], Stanisław Słoński, editor, Psałterz puławski‎^[4], Greater Poland, page Hab 17:

     Sloyncze y myeszyøcz staly w przebytku swoym, w szwyatloszczy strzal twoych, poydø w plsczenyu blyskayøczego kopya twego

     [Słońce i miesiąc stały w przebytku swoim, w światłości strzał twoich pojdą, w plszczeniu błyskającego kopija twego]

   • 1908 [c. 1500], Bolesław Erzepki, editor, Przyczynki do średniowiecznego słownictwa polskiego. I. Glosy polskie wpisane do łacińsko-niemieckiego słownika drukowanego w roku 1490‎^[5], Lubiń, page 4:

     Blyskacz choruscare

     [Błyskać choruscare]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 27r:

     Choruscare blytzen oder scheynen blyskacz

     [Choruscare blytzen oder scheynen błyskać]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[6], page 191:

     Niebo było jakoby błyskające i spuściło światłość na zie­ mię

     [Niebo było jakoby błyskające i spuściło światłość na zie­ mię]

• Polish: błyskać, bliskać (Middle Polish)
• Silesian: blyskać

• Boryś, Wiesław (2005) “błyszczeć”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “błyskać”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• Sławski, Franciszek (1958-1965) “błyskać”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• K. Nitsch, editor (1953), “błyskać”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 1, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 116
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “błyskać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “błyskać”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

• bliskać (Middle Polish)

Inherited from Old Polish błyskać.

• Audio 1; “błyskać”:

  (file)

• Audio 2; “błyskać się”:

  (file)

• Rhymes: -ɘskat͡ɕ
• Syllabification: błys‧kać

błyskać impf (perfective błysnąć) [with instrumental ‘with what’]

1. (intransitive) to flash (to shine or illuminate intermittently)
2. (intransitive) to flash (to be visible briefly)
3. (intransitive) to shine, to flash (to be distinct in a positive way)

   Synonyms: błyszczeć, brylować

4. (intransitive) to flash (to appear suddenly in one's mind) [with dative ‘to whom’]
5. (reflexive with się, of lightning) to flash (to light up the sky briefly)

   Widzę jak tam już zaczyna się błyskać, zabierajmy się stąd. ― I can already see lightning flashing over there, let's get out of here.

• błyskać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• błyskać się in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• błyskać in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “błyskać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “błyskać się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Krystyna Siekierska (29.11.2016) “BŁYSKAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Krystyna Siekierska (26.04.2012) “BŁYSKAĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “błyskać”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “błyskać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “błyskać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 177
• Jan Karłowicz (1900) “błyskać się”, in Słownik gwar polskich [Dictionary of Polish dialects] (in Polish), volume 1: A do E, Kraków: Akademia Umiejętności, page 93

Inherited from Proto-Slavic *bliskati. By surface analysis, błysk +‎ -ać.

• IPA^(key): /ˈbwɨskat͡ʃ/
• Rhymes: -ɨskat͡ʃ
• Homophone: błyskač
• Hyphenation: bły‧s‧kać
• Syllabification: błys‧kać

błyskać impf

1. to blink (flash on and off)
2. (reflexive with so) to lighten
3. (reflexive with so) to flash

• “błyskać” in Soblex