znak

Inherited from Old Czech znak, from Proto-Slavic *znakъ.

• IPA^(key): [ˈznak]

• Audio:

  (file)

znak m inan

1. character (written or printed symbol, or letter)

   Řetězec "pes" sestává ze tří znaků. ― (please add an English translation of this usage example)

2. character, characteristic (a distinguishing feature)
3. sign
4. coat of arms

• “znak”, in Příruční slovník jazyka českého (in Czech), 1935–1957
• “znak”, in Slovník spisovného jazyka českého (in Czech), 1960–1971, 1989
• “znak”, in Internetová jazyková příručka (in Czech), 2008–2025

Inherited from Proto-Slavic *znakъ.

• IPA^(key): /ˈznak/
• Rhymes: -ak
• Syllabification: znak

znak m inan

1. sign (mark or another symbol used to represent something; clearly visible object, generally flat, bearing a short message in words or pictures)
2. sign, signal (gesture or look that replaces words and is used to convey some information to someone)
3. sign, trace (that which shows that something existed or happened)
4. (folklore) omen of death
5. (astrology) star sign

• Sychta, Bernard (1973) “znak”, in Słownik gwar kaszubskich [Dictionary of Kashubian dialects] (in Polish), volumes 6 (U – Ž), Wrocław: Ossolineum, page 244
• Eùgeniusz Gòłąbk (2011) “znak”, in Słownik Polsko-Kaszubski / Słowôrz Pòlskò-Kaszëbsczi‎^[1]

Inherited from Proto-Slavic *znakъ. First attested in the 15th century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /znak/
• IPA^(key): (15^th CE) /znak/

znak m inan

1. (attested in Lesser Poland, Kuyavia, Greater Poland) sign (that which shows that something exists or may happen)
   • 1874-1891 [1453], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[2], [3], [4]}, volume XXV, page 210:

     Dzewko, przymy thakye omyszly gospodzyna, przymy yego sznaky

     [Dziewko, przymi takie omysły Gospodzina, przymi jego znaki]

   • 1968 [End of the 15th century], Roman Laskowski, Józef Reczek, editors, Glosy polskie rękopisu Sermones de tempore et de sanctis nr. XV 32 Biblioteki OO. Dominikanów w Krakowie z drugiej połowy XV wieku‎^[5], Sandomierz: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, page 67:

     Sed eciam ex gracia signaculum, snak, sancte trinitatis sibi impressit

     [Sed eciam ex gracia signaculum, znak, Sancte Trinitatis sibi impressit]

   • 1977 [End of the 15th century], “Vergili Georgicorum schedae Gnesnenses”, in Bogdanus Bolz, Wanda Żurowska-Górecka, editors, Symbolae Philologorum Posnaniensium, volume 3, page 82:

     Promptum est oculis prediscere nigram, et quisquis color zna[y]k

     [Promptum est oculis prediscere nigram, et quisquis color zna[y]k]

   • 1981-2001 [Middle of the 15th century], Elżbieta Belcarzowa, editor, Glosy polskie w łacińskich kazaniach średniowiecznych, volume III, Dąbrówka Kujawska, Krakow, page 27:

     Nec fides, nec sciencia,... nec opera exteriora sunt signa, snaky, salutis

     [Nec fides, nec sciencia,... nec opera exteriora sunt signa, znaki, salutis]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 39r:

     Designauit dal znak

     [Designauit dał znak]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 39r:

     Designare bezeychnen dacz znak

     [Designare bezeichnen dać znak]

2. (attested in Greater Poland) sign, trace (that which shows that something existed or happened)
   • 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, Poniec, page 144:

     O raną szyną y nadąthą, gdzye sznakv szromothy nye czyny na *myeszczyv yawnym...., XXX szelągow mayą dacz za pokup

     [O ranę siną i nadętą, gdzie znaku sromoty nie czyni na mieścu jawnym...., XXX szelągow mają dać za pokup]

   • 1868 [1451], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego‎^[6], volume XIV (quotation in Old Polish; overall work in Polish, Latin, and Old Polish), page 324:

     Nec direxerunt familiam eorum super curiam eius violenter, nec fecerunt hec, nec fecerunt vulnera eciam inferre, nec ibi fuerunt aliqua signeta istius al. znaky, parati sunt reducere de isto

     [Nec direxerunt familiam eorum super curiam eius violenter, nec fecerunt hec, nec fecerunt vulnera eciam inferre, nec ibi fuerunt aliqua signeta istius al. znaki, parati sunt reducere de isto]

3. (attested in Masovia) sign (notch in a tree or an artificial mound to mark the boundary separating two areas belonging to two different owners, or the boundary itself)
   • 1950 [1430], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 347b, Warsaw:

     Jakom ia Stanislawowy lanky ne *szayol any yemu snakow poczinil samowtor

     [Jakom ja Stanisławowi łąki nie zajął ani jemu znakow poczynił samowtor]

4. marvel, wonder (something strange or miraculous)
   • 1874-1891 [1444], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[7], [8], [9]}, volume XXIII, page 308:

     Znaky mira (ut queant laxis resonare fibris mira gestorum famuli tuorum)

     [Znaki mira (ut queant laxis resonare fibris mira gestorum famuli tuorum)]

5. (attested in Greater Poland) The meaning of this term is uncertain.
   • 1908 [c. 1500], Bolesław Erzepki, editor, Przyczynki do średniowiecznego słownictwa polskiego. I. Glosy polskie wpisane do łacińsko-niemieckiego słownika drukowanego w roku 1490‎^[10], Lubiń, page 135:

     Dacz znak designare

     [Dać znak designare]

• Polish: znak
• Silesian: znak

• Boryś, Wiesław (2005) “znak”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “znak”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “znak”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “znak”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Inherited from Old Polish znak.

• IPA^(key): /ˈznak/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ak
• Syllabification: znak

znak m inan (diminutive znaczek, related adjective znakowy)

1. sign (mark or another symbol used to represent something; clearly visible object, generally flat, bearing a short message in words or pictures)
2. sign, signal (gesture or look that replaces words and is used to convey some information to someone)

   Synonym: sygnał

3. sign (proof or evidence of something)

   Synonym: świadectwo

4. sign (that which shows that something exists or may happen)

   Synonym: oznaka

5. mark (physical mark on the body left by something) [with na (+ locative) ‘on what’]

   Synonym: ślad

6. sign, trace (that which shows that something existed or happened)

   Synonym: ślad

7. (archaic, heraldry) banner (coat of arms or a banner with a coat of arms)
8. (obsolete, historical, military) banner (military basic organizational and tactical unit, approximately equivalent to the current company)
9. (obsolete) paragraph; chapter; section
10. (obsolete) tumulus, barrow (mound of earth over a grave)

    Synonym: kopiec

11. (obsolete, military) password

    Synonyms: hasło, parol

12. (obsolete) evidence; legitimation (recommendation, issued e.g. through a court to a priest to issue a certificate of interest)

    Synonym: legitymacja

13. (obsolete, chemistry) chemical symbol

    Synonym: symbol chemiczny

14. (obsolete, philosophy) sign (trait, characteristic)

    Synonyms: cecha, znamię

15. (obsolete, medicine) sign (property of the body that indicates a disease and, unlike a symptom, can be detected objectively by someone other than the patient)
16. (obsolete, military) banner, emblem

    Synonyms: chorągiew, godło, sztandar

• znak in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• znak in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “znak”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], (Can we date this quote?)
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “znak”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “znak”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1927), “znak”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 8, Warsaw, page 577

Inherited from Proto-Slavic *znakъ.

• IPA^(key): /znâːk/

znȃk m inan (Cyrillic spelling зна̑к)

1. sign
2. symbol

• doznaka

Inherited from Old Polish znak.

• IPA^(key): /ˈznak/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ak
• Syllabification: znak

znak m inan

1. sign

• znak in silling.org
• Henryk Jaroszewicz (2022) “znak”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKR[i]BL, page 165

• IPA^(key): /ˈznak/
• Rhymes: -ak
• Syllabification: znak

Inherited from Proto-Slavic *znakъ.

znak m inan

1. sign

Inherited from Proto-Slavic *vъznakъ.

znak (not comparable)

1. on one's back

• Lorentz, Friedrich (1912) “znãk”, in Slovinzisches Wörterbuch‎^[11] (in German), volume 2, Saint Petersburg: ОРЯС ИАН, page 1426