पुत्र

See also: पत्र, पुत्री, and पौत्र

Hindi

Etymology

Borrowed from Sanskrit पुत्र (putrá).

Pronunciation

(Delhi) IPA^(key): /pʊt̪.ɾᵊ/

Noun

पुत्र • (putra) m (feminine पुत्री, Urdu spelling پتر)

(chiefly in compounds) a son, child

Declension

Declension of *पुत्र* (masc cons-stem)
	singular	plural
direct	पुत्र putra	पुत्र putra
oblique	पुत्र putra	पुत्रों putrõ
vocative	पुत्र putra	पुत्रो putro

Synonyms

बेटा (beṭā)
लड़का (laṛkā)

References

Bahri, Hardev (1989) “पुत्र”, in Siksarthi Hindi-Angrejhi Sabdakosa [Learners' Hindi-English Dictionary], Delhi: Rajpal & Sons.
McGregor, Ronald Stuart (1993) “पुत्र”, in The Oxford Hindi-English Dictionary, London: Oxford University Press

Sanskrit

Alternative scripts

পুত্ৰ (Assamese script)
ᬧᬸᬢ᭄ᬭ (Balinese script)
পুত্র (Bengali script)
𑰢𑰲𑰝𑰿𑰨 (Bhaiksuki script)
𑀧𑀼𑀢𑁆𑀭 (Brahmi script)
ပုတြ (Burmese script)
પુત્ર (Gujarati script)
ਪੁਤ੍ਰ (Gurmukhi script)
𑌪𑍁𑌤𑍍𑌰 (Grantha script)
ꦥꦸꦠꦿ (Javanese script)
𑂣𑂳𑂞𑂹𑂩 (Kaithi script)
ಪುತ್ರ (Kannada script)
បុត្រ (Khmer script)
ປຸຕ຺ຣ (Lao script)
പുത്ര (Malayalam script)
ᢒᡠᢠᡵᠠ (Manchu script)
𑘢𑘳𑘝𑘿𑘨 (Modi script)
ᢒᠤᢐᠷᠠ᠋ (Mongolian script)
𑧂𑧔𑦽𑧠𑧈 (Nandinagari script)
𑐥𑐸𑐟𑑂𑐬 (Newa script)
ପୁତ୍ର (Odia script)
ꢦꢸꢡ꣄ꢬ (Saurashtra script)
𑆥𑆶𑆠𑇀𑆫 (Sharada script)
𑖢𑖲𑖝𑖿𑖨 (Siddham script)
පුත්‍ර (Sinhalese script)
𑩰𑩒𑩫 𑪙𑩼 (Soyombo script)
𑚞𑚰𑚙𑚶𑚤 (Takri script)
புத்ர (Tamil script)
పుత్ర (Telugu script)
ปุตฺร (Thai script)
པུ་ཏྲ (Tibetan script)
𑒣𑒳𑒞𑓂𑒩 (Tirhuta script)
𑨞𑨃𑨙𑩇𑨫 (Zanabazar Square script)

Etymology

From Proto-Indo-Iranian *putrás (“son”), from Proto-Indo-European *peh₂w- (“small, little, few”). Cognate with Avestan 𐬞𐬎𐬚𐬭𐬀 (puθra), Old Persian 𐎱𐎢𐏂 (p-u-ç /⁠puça⁠/, “son”), Ancient Greek παῖς (paîs, “child, son”), Latin puer (“boy”), Old English fēaw (whence English few).

Pronunciation

(Vedic) IPA^(key): /put.ɾɐ́/
(Classical Sanskrit) IPA^(key): /put̪.ɾɐ/

Noun

पुत्र • (putrá) stem, m

a son, child
Synonyms: सूनु (sūnú), जात (jātá)
- c. 1500 BCE – 1000 BCE, Ṛgveda 8.18.5:
  ते हि पु॒त्रासो॒ अदि॑तेर्वि॒दुर्द्वेषां॑सि॒ योत॑वे।
  अं॒होश्चि॑दुरु॒चक्र॑योऽने॒हसः॑॥
  té hí putrā́so áditervidúrdvéṣāṃsi yótave.
  aṃhóścidurucákrayoʼnehásaḥ.
  For well these Sons of Aditi know to keep enmities aloof,
  Unrivalled, giving ample room, they save from woe.
a species of small venomous animal
(astrology) name of the fifth house

Declension

Masculine a-stem declension of पुत्र
	singular	dual	plural
nominative	पुत्रः (putráḥ)	पुत्रौ (putraú) पुत्रा¹ (putrā́¹)	पुत्राः (putrā́ḥ) पुत्रासः¹ (putrā́saḥ¹)
accusative	पुत्रम् (putrám)	पुत्रौ (putraú) पुत्रा¹ (putrā́¹)	पुत्रान् (putrā́n)
instrumental	पुत्रेण (putréṇa)	पुत्राभ्याम् (putrā́bhyām)	पुत्रैः (putraíḥ) पुत्रेभिः¹ (putrébhiḥ¹)
dative	पुत्राय (putrā́ya)	पुत्राभ्याम् (putrā́bhyām)	पुत्रेभ्यः (putrébhyaḥ)
ablative	पुत्रात् (putrā́t)	पुत्राभ्याम् (putrā́bhyām)	पुत्रेभ्यः (putrébhyaḥ)
genitive	पुत्रस्य (putrásya)	पुत्रयोः (putráyoḥ)	पुत्राणाम् (putrā́ṇām)
locative	पुत्रे (putré)	पुत्रयोः (putráyoḥ)	पुत्रेषु (putréṣu)
vocative	पुत्र (pútra)	पुत्रौ (pútrau) पुत्रा¹ (pútrā¹)	पुत्राः (pútrāḥ) पुत्रासः¹ (pútrāsaḥ¹)

¹Vedic

Derived terms

पुत्री (putrī) (see there for further descendants)
पुत्रक (putraka)
- Maharastri Prakrit: 𑀧𑀼𑀢𑁆𑀢𑀅 (puttaa)
  - Old Marathi:
    Devanagari script: पुता (putā)
    
    Modi script: 𑘢𑘳𑘝𑘰 (putā)
- → Old Marathi:
  Devanagari script: पुत्रक (putraka)
  
  Modi script: 𑘢𑘳𑘝𑘿𑘨𑘎 (putraka)
पौत्र (pautra) (vṛddhi derivative) (see there for further descendants)
सत्पुत्र (satputra)

Descendants

Ashokan Prakrit: 𑀧𑀼𑀢𑁆𑀭 (putra), 𑀧𑀼𑀢 (puta)
- Magadhi Prakrit:
  - Assamese: পুত (put)
  - Bengali: পুত (put)
  - Rohingya: fut
  - Sylheti: ꠙꠥꠔ (fut)
- Maharastri Prakrit: 𑀧𑀼𑀢𑁆𑀢 (putta)
  - Paisaci Prakrit:
    - Punjabi: ਪੁੱਤ (putta), ਪੁੱਤਰ (puttar)
  - Hindustani: pūt
    Hindi: पूत
    Urdu: پُوت
  - Konkani: pūt
    Devanagari script: पूत
    Kannada script: ಪೂತ್
    Latin script: put
  - Old Marathi:
    Devanagari script: पुत (puta), पूत (pūta)
    Modi script: 𑘢𑘳𑘝 (puta)
  - Konkani: पूत (pūt)
  - Marathi: पूत (pūt)
- Paisaci Prakrit:
  - Punjabi: ਪੁੱਤ (putta), ਪੁੱਤਰ (puttar)
- Sauraseni Prakrit: 𑀧𑀼𑀢𑁆𑀢 (putta)
  - Paisaci Prakrit:
    - Punjabi: ਪੁੱਤ (putta), ਪੁੱਤਰ (puttar)
  - Hindustani: pūt
    Hindi: पूत
    Urdu: پُوت
  - Konkani: pūt
    Devanagari script: पूत
    Kannada script: ಪೂತ್
    Latin script: put
  - Old Marathi:
    Devanagari script: पुत (puta), पूत (pūta)
    Modi script: 𑘢𑘳𑘝 (puta)
  - Hindustani: pūt
    Hindi: पूत
    
    Urdu: پُوت (pūt)
Dardic:
- Kalasha: putr
- Kashmiri: پۆتھٕر (pothụr, “son”)
Helu Prakrit:
- Dhivehi: ފުތް (fut̊)
Pali: putta
→ Hindi: पुत्र (putra)
→ Bengali: পুত্র (putro)
→ Kannada: ಪುತ್ರ (putra)
→ Khmer: បុត្រា (botriə)
→ Lü: ᦢᦳᧆ (ḃud)
→ Malay: putera, putra
- > Indonesian: putra, poetra (1901–1947), putera (nonstandard) (inherited)
- → Tausug: putla'
- → Ternate: putra
→ Malayalam: പുത്രൻ (putraṉ)
→ Marathi: पुत्र (putra)
→ Old Javanese: putra
- Javanese: ꦥꦸꦠꦿ (putra)
→ Sinhalese: පුතා (putā)
→ Sylheti: ꠙꠥꠔ꠆ꠞꠣ (futra)
→ Tamil: புத்திரன் (puttiraṉ)
→ Telugu: పుత్రుడు (putruḍu)
→ Thai: บุตร (bùt)

References

Monier Williams (1899) “पुत्र”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 632, column 3.

Saraiki

Alternative forms

पुत्तर (puttar), पुत्तुर (puttur)

Noun

पुत्र (putra) m^[1]

Devanagari script form of پُتْر (“son”)

References

^ राणा प्रताप सिंह गन्नौरी [Rana Pratap Singh Ganauri] (2004) “पुत्र”, in मुलतानी-हिन्दी शब्दकोश (multānī-hindī śabdakoś) [Multani-Hindi Dictionary] (in Hindi), 1^st edition, Panipat: शुचि साहित्य सदन (śuci sāhitya sadan), →OCLC, page 230, column 1.

[1] राणा प्रताप सिंह गन्नौरी [Rana Pratap Singh Ganauri] (2004) “पुत्र”, in मुलतानी-हिन्दी शब्दकोश (multānī-hindī śabdakoś) [Multani-Hindi Dictionary] (in Hindi), 1^st edition, Panipat: शुचि साहित्य सदन (śuci sāhitya sadan), →OCLC, page 230, column 1.

[1]