တ

See also: ⧜, თ, ᥖ, ᦎ, 𑄖, and 𑼡

တ U+1010, တ
MYANMAR LETTER TA
← ဏ
[U+100F] 		Myanmar ထ →
[U+1011]

Burmese

Pronunciation

  • IPA(key): /ta̰/

Etymology 1

Letter

တ • (ta.)

  1. Ta, the 17th letter of the Burmese alphabet

Etymology 2

Abbreviation of တစ် (tac, “one”).

Pronunciation

  • Phonetic respellings: တ', ဒ'
  • IPA(key): /tə/, /də/
  • Romanization: MLCTS: ta. • ALA-LC: ta • BGN/PCGN: tă/dă • Okell: tă/tă

Numeral

တ • (ta.) (digit ၁)

  1. alternative spelling of တစ် (tac, “one (numeral)”)[1]

Etymology 3

(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium. Particularly: “Not given etymology by STEDT (ta' "complain; long for"), and not mentioned by Luce 1981.”)

Pronunciation

  • IPA(key): /ta̰/
  • Romanization: MLCTS: ta. • ALA-LC: ta • BGN/PCGN: ta. • Okell: tá
  • Audio:(file)

Verb

တ • (ta.)

  1. to long for,[1] yearn for, wish for (someone or something)
  2. to recall, reminisce
  3. to invoke
Derived terms
  • တတိုင်းမွှေး (ta.tuing:hmwe:)
  • တမ်းတ (tam:ta.)
  • တသ (ta.sa.)
  • တောင့်တ (taung.ta.)
  • နောင်တ (naungta.)
  • ဖတဆိုး (hpa.ta.hcui:)
  • မယားတရူး (ma.ya:ta.ru:)
  • မိတဆိုး (mi.ta.hcui:)
  • လင်တရူး (langta.ru:)

Etymology 4

Pronunciation

  • Phonetic respellings: တ', ဒ'
  • IPA(key): /tə/, /də/
  • Romanization: MLCTS: ta. • ALA-LC: ta • BGN/PCGN: tă/dă • Okell: tă/tă

Particle

တ • (ta.)

  1. adverb-forming affix or infix, added to verbs[2]
    Synonym: အ (a.)
    တစောင်းကြည့်သည် ― ta.caung:krany.sany ― to look sideways
    တလဲလဲ ― ta.lai:lai: ― by turns
    တမတ်မတ် ― ta.matmat ― in a standing posture
    အဆောတလျင် ― a.hcau:ta.lyang ― quickly (< ဆောလျင်)
    တစိုးရိမ်ရိမ် ― ta.cui:rim-rim ― anxiously (< စိုးရိမ်)
Derived terms

(some terms may belong to the "letter" sense of Etymology 1)

  • ကွယ်တမေရ (kwaita.mera.)
  • ကသီလင်တ (ka.silangta.)
  • ကော်တရာ (kauta.ra)
  • ချွေးတဒီးဒီး (hkywe:ta.di:di:)
  • ချွေးတပြိုက်ပြိုက် (hkywe:ta.pruikpruik)
  • ချွေးတလုံးလုံးနှင့် (hkywe:ta.lum:lum:hnang.)
  • ခုတလော (hku.ta.lau:)
  • ဂရုတစိုက် (ga.ru.ta.cuik)
  • ငါတကောကော (ngata.kau:kau:)
  • စစ်တမဲ (cacta.mai:)
  • စစ်တလောက် (cacta.lauk)
  • စနစ်တကျ (ca.nacta.kya.)
  • စမ်းတဝါးဝါး (cam:ta.wa:wa:)
  • စိုးရိမ်တကြီး (cui:rimta.kri:)
  • ဆတ်တငံ့ငံ့ (hcatta.ngam.ngam.)
  • ဇွတ်တရွတ် (jwatta.rwat)
  • ညီအစ်ကိုမသိတသိအချိန် (nyiackuima.si.ta.si.a.hkyin)
  • တချို့တလေ (ta.hkyui.ta.le)
  • တစ်ခါတလေ (tachkata.le)
  • တပည့်တပန်း (ta.pany.ta.pan:)
  • တရားတပေါင် (ta.ra:ta.paung)
  • တရားမျှတ (ta.ra:hmya.ta.)
  • တလွဲ (ta.lwai:)
  • တဝမ်းပူ (ta.wam:pu)
  • တိတ်တခိုး (titta.hkui:)
  • တိတ်တဆိတ် (titta.hcit)
  • တော့တီးတော့တ (tau.ti:tau.ta.)
  • တောက်တပို (taukta.pui)
  • ထပ်ကာတလဲလဲ (htapkata.lai:lai:)
  • ထပ်တလဲလဲ (htapta.lai:lai:)
  • နေထွက်တပြူ (nehtwakta.pru)
  • နေထားတကျ (nehta:ta.kya.)
  • နေရာတကျ (nerata.kya.)
  • နေဝင်ရီတရော (newang-rita.rau:)
  • ပန်းတမော့ (pan:ta.mau.)
  • ပျဉ်တလား (pyanyta.la:)
  • ဖက်လဲတကင်း (hpaklai:ta.kang:)
  • ဖင်တကြွကြွဖြစ် (hpangta.krwa.krwa.hprac)
  • ဖတ်တငံ့ငံ့ (hpatta.ngam.ngam.)
  • ဖန်တလီဖန်တလာ (hpanta.lihpanta.la)
  • ဖားတလက် (hpa:ta.lak)
  • မကောင်းတရောင်း (ma.kaung:ta.raung:)
  • မခန့်တရန့် (ma.hkan.ta.ran.)
  • မချိတရိ (ma.hkyi.ta.ri.)
  • မခို့တရို့ (ma.hkui.ta.rui.)
  • မဆတ်တငံ့ (ma.hcatta.ngam.)
  • မတန်တဆ (ma.tanta.hca.)
  • မတူတရူ (ma.tuta.ru)
  • မတောက်တခေါက် (ma.taukta.hkauk)
  • မတော်တဆ (ma.tauta.hca.)
  • မထိတထိ (ma.hti.ta.hti.)
  • မထီတရီ (ma.htita.ri)
  • မပွင့်တပွင့် (ma.pwang.ta.pwang.)
  • မျှတ (hmya.ta.)
  • မြတ်နိုးတနာ (mratnui:ta.na)
  • မလှတမ (ma.hla.ta.ma.)
  • မလိမ့်တပတ် (ma.lim.ta.pat)
  • မဟုတ်တမ်းတရမ်း (ma.huttam:ta.ram:)
  • ရင်တမမ (rangta.ma.ma.)
  • ရှိုက်ကြီးတငင် (hruikkri:ta.ngang)
  • ရှောင်တခင် (hraungta.hkang)
  • ရှောင်တခင်ခွင့် (hraungta.hkanghkwang.)
  • ရီတရော (rita.rau:)
  • လက်ပွန်းတတီး (lakpwan:ta.ti:)
  • လည်တဆန့်ဆန့် (lanyta.hcan.hcan.)
  • လတ်တလော (latta.lau:)
  • လတ်တလောချင်း (latta.lau:hkyang:)
  • လတ်တလောဉာဏ် (latta.lau:nyan)
  • လွယ်လင့်တကူ (lwailang.ta.ku)
  • ဝမ်းပန်းတသာ (wam:pan:ta.sa)
  • ဟုတ်လေးတမတ် (hutle:ta.mat)
  • အကျယ်တဝင့် (a.kyaita.wang.)
  • အကျော်တစော (a.kyauta.cau:)
  • အချင်းအတ (a.hkyang:a.ta.)
  • အခြေတကျ (a.hkreta.kya.)
  • အစဉ်တစိုက် (a.canyta.cuik)
  • အဆန်းတကြယ် (a.hcan:ta.krai)
  • အညွန့်တလူလူ (a.nywan.ta.lulu)
  • အတည်တကျ (a.tanyta.kya.)
  • အထူးတလည် (a.htu:ta.lany)
  • အနာတကြည်း (a.nata.krany:)
  • အပတ်တကုတ် (a.patta.kut)
  • အပူတပြင်း (a.puta.prang:)
  • အဖန်တလဲလဲ (a.hpanta.lai:lai:)
  • အမြတ်တနိုး (a.mratta.nui:)
  • အမြတ်တနိုးထား (a.mratta.nui:hta:)
  • အမှတ်တမဲ့ (a.hmatta.mai.)
  • အရှက်တကွဲ (a.hrakta.kwai:)
  • အရှက်တကွဲအကျိုးနည်း (a.hrakta.kwai:a.kyui:nany:)
  • အရိပ်တကြည့်ကြည့် (a.ripta.krany.krany.)
  • အရေးတကြီး (a.re:ta.kri:)
  • အရေးတယူ (a.re:ta.yu)
  • အလွန်တရာ (a.lwanta.ra)
  • အလွယ်တကူ (a.lwaita.ku)
  • အလှိုင်းတကြီး (a.hluing:ta.kri:)
  • အလေးတမူ (a.le:ta.mu)
  • အသာတကြည် (a.sata.krany)
  • အားကိုးတကြီး (a:kui:ta.kri:)
  • အိမ့်တလိမ့် (im.ta.lim.)
  • အူတကြုတ်ကြုတ်ဖြစ် (uta.krutkruthprac)
  • ဥုံတလဲလဲဖွတလဲလဲ
See also

References

  1. ↑ 1.0 1.1 “တ, 1; တ, 2” in The Judson Burmese–English Dictionary (Rangoon: American Baptist Mission Press 1921), page 447.
  2. ^ Judson, A. (1866) Grammar of the Burmese Language‎[1], Rangoon: American Mission Press, page 42

Further reading

Mon

Pronunciation

  • IPA(key): /taʔ/

Etymology 1

Letter

တ (ta)

  1. Ta, the sixteenth consonant of the Mon alphabet.

Etymology 2

Noun

တ (ta)

  1. father.
    Synonyms: အပါ, ဣတ, မ, မအံက်

Etymology 3

Verb

တ (ta)

  1. to vomit.
    Synonym: ဖ္အံ (compare Thai พะอม as in พะอืดพะอม)

Pali

Alternative forms

Alternative scripts
Alternative scripts
  • sa (Latin script)
  • 𑀲 (Brahmi script)
  • स (Devanagari script)
  • স (Bengali script)
  • ස (Sinhalese script)
  • သ (Burmese script)
  • ส or สะ (Thai script)
  • ᩈ (Tai Tham script)
  • ສ or ສະ (Lao script)
  • ស (Khmer script)
  • 𑄥 (Chakma script)

Adjective

တ

  1. (demonstrative) Burmese script form of ta ("that")

Usage notes

The case form တဒ် (tad) is only used before vowels and as the prefixed combining form. Before vowels, the asat and independent vowel coalesce to the corresponding dependent vowel.

Declension

Declension table of "တ" (masculine)
Case \ NumberSingularPlural
Nominative (first)သော (so) or သ (sa)တေ (te)
Accusative (second)တံ (taṃ)တေ (te)
Instrumental (third)တေန (tena)တေဟိ (tehi) or တေဘိ (tebhi)
Dative (fourth)တဿ (tassa)တေသံ (tesaṃ) or တေသာနံ (tesānaṃ)
Ablative (fifth)တသ္မာ (tasmā) or တမှာ (tamhā) or တတော (tato)တေဟိ (tehi) or တေဘိ (tebhi)
Genitive (sixth)တဿ (tassa)တေသံ (tesaṃ) or တေသာနံ (tesānaṃ)
Locative (seventh)တသ္မိံ (tasmiṃ) or တမှိ (tamhi)တေသု (tesu)
Declension table of "တာ" (feminine)
Case \ NumberSingularPlural
Nominative (first)သာ (sā)တာ (tā)
Accusative (second)တံ (taṃ)တာ (tā)
Instrumental (third)တာယ (tāya)တာဟိ (tāhi) or တာဘိ (tābhi)
Dative (fourth)တာယ (tāya) or တဿာ (tassā) or တိဿာ (tissā) or တိဿာယ (tissāya)တာသံ (tāsaṃ) or တာသာနံ (tāsānaṃ)
Ablative (fifth)တာယ (tāya)တာဟိ (tāhi) or တာဘိ (tābhi)
Genitive (sixth)တာယ (tāya) or တဿာ (tassā) or တိဿာ (tissā) or တိဿာယ (tissāya)တာသံ (tāsaṃ) or တာသာနံ (tāsānaṃ)
Locative (seventh)တာယ (tāya) or တာယံ (tāyaṃ) or တိဿံ (tissaṃ)တာသု (tāsu)
Declension table of "တ" (neuter)
Case \ NumberSingularPlural
Nominative (first)တံ (taṃ) or တဒ် (tad)တာနိ (tāni)
Accusative (second)တံ (taṃ) or တဒ် (tad)တာနိ (tāni)
Instrumental (third)တေန (tena)တေဟိ (tehi) or တေဘိ (tebhi)
Dative (fourth)တဿ (tassa)တေသံ (tesaṃ) or တေသာနံ (tesānaṃ)
Ablative (fifth)တသ္မာ (tasmā) or တမှာ (tamhā) or တတော (tato)တေဟိ (tehi) or တေဘိ (tebhi)
Genitive (sixth)တဿ (tassa)တေသံ (tesaṃ) or တေသာနံ (tesānaṃ)
Locative (seventh)တသ္မိံ (tasmiṃ) or တမှိ (tamhi)တေသု (tesu)

Pronoun

တ m

  1. (demonstrative) Burmese script form of ta ("he, it")

Declension

Declension table of "တ" (masculine)
Case \ NumberSingularPlural
Nominative (first)သော (so) or သ (sa)တေ (te)
Accusative (second)တံ (taṃ)တေ (te)
Instrumental (third)တေန (tena)တေဟိ (tehi) or တေဘိ (tebhi)
Dative (fourth)တဿ (tassa)တေသံ (tesaṃ) or တေသာနံ (tesānaṃ)
Ablative (fifth)တသ္မာ (tasmā) or တမှာ (tamhā) or တတော (tato)တေဟိ (tehi) or တေဘိ (tebhi)
Genitive (sixth)တဿ (tassa)တေသံ (tesaṃ) or တေသာနံ (tesānaṃ)
Locative (seventh)တသ္မိံ (tasmiṃ) or တမှိ (tamhi)တေသု (tesu)

Pronoun

တ n

  1. (demonstrative) Burmese script form of ta ("it")

Usage notes

The case form တဒ် (tad) is only used before vowels and as the prefixed combining form. Before vowels, the asat and independent vowel coalesce to the corresponding dependent vowel.

Declension

Declension table of "တ" (neuter)
Case \ NumberSingularPlural
Nominative (first)တံ (taṃ) or တဒ် (tad)တာနိ (tāni)
Accusative (second)တံ (taṃ) or တဒ် (tad)တာနိ (tāni)
Instrumental (third)တေန (tena)တေဟိ (tehi) or တေဘိ (tebhi)
Dative (fourth)တဿ (tassa)တေသံ (tesaṃ) or တေသာနံ (tesānaṃ)
Ablative (fifth)တသ္မာ (tasmā) or တမှာ (tamhā) or တတော (tato)တေဟိ (tehi) or တေဘိ (tebhi)
Genitive (sixth)တဿ (tassa)တေသံ (tesaṃ) or တေသာနံ (tesānaṃ)
Locative (seventh)တသ္မိံ (tasmiṃ) or တမှိ (tamhi)တေသု (tesu)

S'gaw Karen

Etymology 1

From Proto-Karen [Term?].

Alternative forms

Numeral

တ • (ta)

  1. one

Etymology 2

From Proto-Tibeto-Burman *(t/d)a (“do not”).

Particle

တ • (ta)

  1. not (prefixed to the verb and used together with the negative final particle ဘၣ် (bà))
    ယတသ့ၣ်ညါဘၣ်
    yatathaỳ nyahbà
    I do not know.

Western Pwo

Pronunciation

  • IPA(key): /taʔ/

Letter

တ (transliteration needed)

  1. The 11th letter of the Western Pwo alphabet, called တၭ in Western Pwo.
This article is issued from Wiktionary. The text is available under Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 unless otherwise noted. Additional terms may apply for the media files.