अर्च्
Sanskrit
Alternative forms
- ऋच् (ṛc)
Alternative scripts
Alternative scripts
- অৰ্চ্ (Assamese script)
- ᬅᬃᬘ᭄ (Balinese script)
- অর্চ্ (Bengali script)
- 𑰀𑰨𑰿𑰓𑰿 (Bhaiksuki script)
- 𑀅𑀭𑁆𑀘𑁆 (Brahmi script)
- အရ်္စ် (Burmese script)
- અર્ચ્ (Gujarati script)
- ਅਰ੍ਚ੍ (Gurmukhi script)
- 𑌅𑌰𑍍𑌚𑍍 (Grantha script)
- ꦄꦂꦕ꧀ (Javanese script)
- 𑂃𑂩𑂹𑂒𑂹 (Kaithi script)
- ಅರ್ಚ್ (Kannada script)
- អច៌៑ (Khmer script)
- ອຣ຺ຈ຺ (Lao script)
- അര്ച് (Malayalam script)
- ᠠᡵᢜ (Manchu script)
- 𑘀𑘨𑘿𑘓𑘿 (Modi script)
- ᠠᠷᢋ (Mongolian script)
- 𑦠𑧈𑧠𑦳𑧠 (Nandinagari script)
- 𑐀𑐬𑑂𑐔𑑂 (Newa script)
- ଅର୍ଚ୍ (Odia script)
- ꢂꢬ꣄ꢗ꣄ (Saurashtra script)
- 𑆃𑆫𑇀𑆖𑇀 (Sharada script)
- 𑖀𑖨𑖿𑖓𑖿 (Siddham script)
- අර්ච් (Sinhalese script)
- 𑩐𑩼 𑪙𑩡 𑪙 (Soyombo script)
- 𑚀𑚤𑚶𑚏𑚶 (Takri script)
- அர்ச் (Tamil script)
- అర్చ్ (Telugu script)
- อรฺจฺ (Thai script)
- ཨ་རྩ྄ (Tibetan script)
- 𑒁𑒩𑓂𑒔𑓂 (Tirhuta script)
- 𑨀𑨫𑩇𑨣𑨴 (Zanabazar Square script)
Etymology
Etymology tree
Proto-Indo-European *h₁erkʷ-
Sanskrit अर्च् (arc)
Inherited from Proto-Indo-Iranian *Hark-, from Proto-Indo-European *h₁erkʷ- (“to praise”). See ऋच् (ṛc) for more.
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /ɐɾt͡ɕ/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /ɐɾt͡ɕ/
Root
अर्च् • (arc)
Derived terms
Sanskrit terms belonging to the root अर्च् (0 c, 4 e)
Terms derived from the Sanskrit root अर्च् (3 c, 0 e)
- Primary Verbal Forms
- Secondary Forms
- ऋच्यते (ṛcyáte) (Passive)
- अर्चयति (arcáyati) (Causative)
- आर्चिचत् (ārcicat) (Causative Aorist)
- अर्च्यते (arcyate) (Passive of Causative)
- अर्चिचिषति (arciciṣati) (Desiderative)
- Non-Finite Forms
- अर्चित (arcita) (Past Participle)
- अर्चितुम् (arcitum) (Infinitive)
- ऋचसे (ṛcáse) (Infinitive)
- अर्चित्वा (arcitvā) (Gerund)
- अर्च्य (arcya) (Gerund)
- अर्च्य (arcya) (Gerundive)
- अर्चनीय (arcanīya) (Gerundive)
- Derived Nominal Forms
- अर्क (arká, “flash of lightning; hymn”)
- अर्च् (árc, “shining, brilliant”)
- अर्चक (arcaka, “honoring, worshipping”)
- अर्चन (arcana, “homage”)
- अर्चा (arcā́, “worship; idol”)
- अर्चि (arcí, “ray, flame”)
- अर्चितृ (arcitṛ, “worshipper”)
- अर्चिस् (arcís, “ray of light”)
- ऋक्व (ṛkvá, “praising, jubilant with praise”)
- ऋक्वन् (ṛ́kvan, “praising, jubilant with praise”)
- ऋच् (ṛ́c, “praise, verse”)
- तृच (tṛcá, “three-verse strophe”)
- सुवृक्ति (suvṛktí, “excellent (hymn of) praise”)
- Prefixed Root Forms
- अभ्यर्च् (abhyarc)
- प्रत्यर्च् (pratyarc)
- प्रार्च् (prārc)
- समर्च् (samarc)
Adjective
अर्च् • (árc) stem
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | अर्क् (árk) | अर्चौ (árcau) अर्चा¹ (árcā¹) |
अर्चः (árcaḥ) |
| accusative | अर्चम् (árcam) | अर्चौ (árcau) अर्चा¹ (árcā¹) |
अर्चः (árcaḥ) |
| instrumental | अर्चा (arcā́) | अर्ग्भ्याम् (argbhyā́m) | अर्ग्भिः (argbhíḥ) |
| dative | अर्चे (arcé) | अर्ग्भ्याम् (argbhyā́m) | अर्ग्भ्यः (argbhyáḥ) |
| ablative | अर्चः (arcáḥ) | अर्ग्भ्याम् (argbhyā́m) | अर्ग्भ्यः (argbhyáḥ) |
| genitive | अर्चः (arcáḥ) | अर्चोः (arcóḥ) | अर्चाम् (arcā́m) |
| locative | अर्चि (arcí) | अर्चोः (arcóḥ) | अर्क्षु (arkṣú) |
| vocative | अर्क् (árk) | अर्चौ (árcau) अर्चा¹ (árcā¹) |
अर्चः (árcaḥ) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | अर्क् (árk) | अर्चौ (árcau) अर्चा¹ (árcā¹) |
अर्चः (árcaḥ) |
| accusative | अर्चम् (árcam) | अर्चौ (árcau) अर्चा¹ (árcā¹) |
अर्चः (árcaḥ) |
| instrumental | अर्चा (arcā́) | अर्ग्भ्याम् (argbhyā́m) | अर्ग्भिः (argbhíḥ) |
| dative | अर्चे (arcé) | अर्ग्भ्याम् (argbhyā́m) | अर्ग्भ्यः (argbhyáḥ) |
| ablative | अर्चः (arcáḥ) | अर्ग्भ्याम् (argbhyā́m) | अर्ग्भ्यः (argbhyáḥ) |
| genitive | अर्चः (arcáḥ) | अर्चोः (arcóḥ) | अर्चाम् (arcā́m) |
| locative | अर्चि (arcí) | अर्चोः (arcóḥ) | अर्क्षु (arkṣú) |
| vocative | अर्क् (árk) | अर्चौ (árcau) अर्चा¹ (árcā¹) |
अर्चः (árcaḥ) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | अर्क् (árk) | अर्ची (arcī́) | अर्चि (árci) |
| accusative | अर्क् (árk) | अर्ची (arcī́) | अर्चि (árci) |
| instrumental | अर्चा (arcā́) | अर्ग्भ्याम् (argbhyā́m) | अर्ग्भिः (argbhíḥ) |
| dative | अर्चे (arcé) | अर्ग्भ्याम् (argbhyā́m) | अर्ग्भ्यः (argbhyáḥ) |
| ablative | अर्चः (arcáḥ) | अर्ग्भ्याम् (argbhyā́m) | अर्ग्भ्यः (argbhyáḥ) |
| genitive | अर्चः (arcáḥ) | अर्चोः (arcóḥ) | अर्चाम् (arcā́m) |
| locative | अर्चि (arcí) | अर्चोः (arcóḥ) | अर्क्षु (arkṣú) |
| vocative | अर्क् (árk) | अर्ची (árcī) | अर्चि (árci) |
References
- Monier Williams (1899) “अर्च्”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 89, column 3.
- William Dwight Whitney (1885) The Roots, Verb-forms, and Primary Derivatives of the Sanskrit Language, Leipzig: Breitkopf and Härtel, page 4
- Hellwig, Oliver (2010–2025) “arc”, in DCS - The Digital Corpus of Sanskrit, Berlin, Germany.
- Mayrhofer, Manfred (1992) “ARC”, in Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan][1] (in German), volume 1, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, pages 114-5
- Rix, Helmut, editor (2001), Lexikon der indogermanischen Verben [Lexicon of Indo-European Verbs] (in German), 2nd edition, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, →ISBN, pages 240-1