аш
Azerbaijani
Noun
аш (definite accusative ашы, plural ашлар)
- Cyrillic spelling of aş
Bashkir
Etymology
From Common Turkic *aš (“food, meal”), from Proto-Turkic *(i)aĺ (“food, meal”).
Cognate with Old Uyghur [script needed] (aš, “food, meal”); Uzbek osh (“hot meal; pilaf”), Turkish aş (“cooked food, meal”), Yakut ас (as, “food, meal”), etc.
Pronunciation
- IPA(key): [ɑʂ]
- Hyphenation: аш (one syllable)
Noun
аш • (aş)
Declension
| singular | plural | |
|---|---|---|
| absolute | аш (aş) | аштар (aştar) |
| definite genitive | аштың (aştıñ) | аштарҙың (aştarźıñ) |
| dative | ашҡа (aşqa) | аштарға (aştarğa) |
| definite accusative | ашты (aştı) | аштарҙы (aştarźı) |
| locative | ашта (aşta) | аштарҙа (aştarźa) |
| ablative | аштан (aştan) | аштарҙан (aştarźan) |
Derived terms
- ашҡаҙан (aşqaźan, “stomach”)
- ашъяулыҡ (aşyawlıq, “tablecloth”)
- ашхана (aşxana, “canteen, dining hall”)
Chuvash
Noun
аш • (aš)
Verb
аш • (aš)
Further reading
Karaim
Etymology
From Proto-Turkic *(i)aĺ.
Noun
аш • (aş)
- food.
References
- N. A. Baskakov, S.M. Šapšala, editor (1973), “аш”, in Karaimsko-Russko-Polʹskij Slovarʹ [Karaim-Russian-Polish Dictionary], Moscow: Moskva, →ISBN
Kazakh
Etymology
From Proto-Turkic *āč (“hungry, hunger”).
Cognate with Old Turkic 𐰀𐰲 (āč), Bashkir ас (as), Kyrgyz ач (ac), Uzbek och, Turkish aç (“hungry”), Yakut аас (aas, “hungry”), etc.
Adjective
аш • (aş)
Derived terms
- аштық (aştyq)
Moksha
Etymology
(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)
Pronunciation
- IPA(key): /ɑʃ/
Particle
аш • (aš)
- negative particle; no
- there isn't, there aren't (indicating absence)
- O. Je. Poljakov (1993) Russko-mokšanskij razgovornik [Russian-Moksha phrasebook], Saransk: Mordovskoje knižnoje izdatelʹstvo, →ISBN
- мезевок аш
- mezevok aš
- (there) isn't anything
- ашель
- ašeľ
- (there) wasn't
- монь аш пингозе
- moń aš pingoze
- I don't have time
- Альманах мокшанской художественной литературы, 1952
- Комнатать кучкаса, стулть лангса озада ащезь, мон ванондонь перьфпяльге страннай чувстваса: мезе-бди тяса тейне ульсь содаф. Улень мон, штоли, тяса мзярда-бди? Аш, ашелень. И сембе сяка мон содаса тя комнатать, мон сонь няине онцтон, кодама-бди страшнай, ёжефтома онцтон.
- Komnatať kučkasa, stulť langsa ozada aščeź, mon vanondoń peŕfpäľge strannaj čuvstvasa: meze-bdi täsa tejne ulś sodaf. Uleń mon, štoli, täsa mzärda-bdi? Aš, ašeleń . I sembe säka mon sodasa tä komnatať, mon soń näjine oncton, kodama-bdi strašnaj, jožeftoma oncton.
- In the middle of the room, sitting on a chair, I looked all around in a weird feeling: as if this place was familiar to me. Had I been here before? No, I hadn't. And yet I know (~ recognize) this room, I had seen it in a dream, a terrible, crazy dream.
- O. Je. Poljakov (1993) Russko-mokšanskij razgovornik [Russian-Moksha phrasebook], Saransk: Mordovskoje knižnoje izdatelʹstvo, →ISBN
Conjugation
Coordinate terms
- аф (af)
Northern Altai
Etymology
From Common Turkic *aš (“food, meal”), from Proto-Turkic *(i)aĺ (“food, meal”). Cognate to Shor аш (aš), Western Yugur as, etc.
Noun
аш • (aš)
Derived terms
- ажайарга (ažayarga)
References
- L. M. Tukmačev, editor (1995), “аш”, in Kumandinsko-Russkij Slovarʹ [Kumandy-Russian Dictionary], Biysk: Kandidat filologičeskix nauk, Izdatelʹstvo bijskij kotelʹščik, →ISBN, page 11
Russian
Etymology
Borrowed from French âche, ache.
Pronunciation
- IPA(key): [aʂ]
Noun
аш • (aš) n inan (indeclinable)
Usage notes
- Used in science (e.g. maths, chemistry) and chess instead of эйч (ejč).
Southern Altai
Etymology
From Common Turkic *aš (“food, meal”), from Proto-Turkic *(i)aĺ (“food, meal”).
Cognate with Old Uyghur [script needed] (aš, “food, meal”); Kazakh ас (as), Kyrgyz аш (aş), Crimean Tatar aş, Kumyk аш (aş), Uzbek osh (“hot meal; pilaf”), Azerbaijani aş, Turkish aş (“cooked food, meal”), Shor аш, Western Yugur as (“food”), Yakut ас (as, “food, meal”), etc.
Noun
аш • (aš)
Derived terms
- аш-курсак (aš-kursak, “food”)
- ашкана (aškana, “restaurant”)
References
- N. A. Baskakov, Toščakova N.A, editor (1947), “аш”, in Ojrotsko-Russkij Slovarʹ [Oyrot-Russian Dictionary], Moscow: M.: OGIZ, →ISBN
- Čumakajev A. E., editor (2018), “аш”, in Altajsko-russkij slovarʹ [Altaic–Russian Dictionary], Gorno-Altaysk: NII altaistiki im. S.S. Surazakova, →ISBN
Tatar
Etymology
From Common Turkic *aš (“food, meal”), from Proto-Turkic *(i)aĺ (“food, meal”).
Cognate with Old Uyghur [script needed] (aš, “food, meal”); Uzbek osh (“hot meal; pilaf”), Turkish aş (“cooked food, meal”), Yakut ас (as, “food, meal”), etc.
Pronunciation
- Hyphenation: аш (one syllable)
Noun
аш • (aş)
Declension
2=шPlease see Module:checkparams for help with this warning.
| singular | plural | |
|---|---|---|
| nominative | аш (aş) | ашлар (aşlar) |
| genitive | ашның (aşnıñ) | ашларның (aşlarnıñ) |
| definite accusative | ашны (aşnı) | ашларны (aşlarnı) |
| dative | ашка (aşka) | ашларга (aşlarga) |
| locative | ашта (aşta) | ашларда (aşlarda) |
| ablative | аштан (aştan) | ашлардан (aşlardan) |
| nominative | ||
|---|---|---|
| singular | plural | |
| минем (“my”) | ашым (aşım) | ашларым (aşlarım) |
| синең (“your”) | ашың (aşıñ) | ашларың (aşlarıñ) |
| аның (“his/her/it”) | ашы (aşı) | ашлары (aşları) |
| безнең (“our”) | ашыбыз (aşıbız) | ашларыбыз (aşlarıbız) |
| сезнең (“your”) | ашыгыз (aşığız) | ашларыгыз (aşlarığız) |
| аларның (“their”) | ашы (aşı) | ашлары (aşları) |
| genitive | ||
| singular | plural | |
| минем (“my”) | ашымның (aşımnıñ) | ашларымның (aşlarımnıñ) |
| синең (“your”) | ашыңның (aşıñnıñ) | ашларыңның (aşlarıñnıñ) |
| аның (“his/her/it”) | ашының (aşınıñ) | ашларының (aşlarınıñ) |
| безнең (“our”) | ашыбызның (aşıbıznıñ) | ашларыбызның (aşlarıbıznıñ) |
| сезнең (“your”) | ашыгызның (aşığıznıñ) | ашларыгызның (aşlarığıznıñ) |
| аларның (“their”) | ашының (aşınıñ) | ашларының (aşlarınıñ) |
| definite accusative | ||
| singular | plural | |
| минем (“my”) | ашымны (aşımnı) | ашларымны (aşlarımnı) |
| синең (“your”) | ашыңны (aşıñnı) | ашларыңны (aşlarıñnı) |
| аның (“his/her/it”) | ашын (aşın) | ашларын (aşların) |
| безнең (“our”) | ашыбызны (aşıbıznı) | ашларыбызны (aşlarıbıznı) |
| сезнең (“your”) | ашыгызны (aşığıznı) | ашларыгызны (aşlarığıznı) |
| аларның (“their”) | ашын (aşın) | ашларын (aşların) |
| dative | ||
| singular | plural | |
| минем (“my”) | ашымга (aşımga) | ашларымга (aşlarımga) |
| синең (“your”) | ашыңга (aşıñga) | ашларыңга (aşlarıñga) |
| аның (“his/her/it”) | ашына (aşına) | ашларына (aşlarına) |
| безнең (“our”) | ашыбызга (aşıbızga) | ашларыбызга (aşlarıbızga) |
| сезнең (“your”) | ашыгызга (aşığızga) | ашларыгызга (aşlarığızga) |
| аларның (“their”) | ашына (aşına) | ашларына (aşlarına) |
| locative | ||
| singular | plural | |
| минем (“my”) | ашымда (aşımda) | ашларымда (aşlarımda) |
| синең (“your”) | ашыңда (aşıñda) | ашларыңда (aşlarıñda) |
| аның (“his/her/it”) | ашында (aşında) | ашларында (aşlarında) |
| безнең (“our”) | ашыбызда (aşıbızda) | ашларыбызда (aşlarıbızda) |
| сезнең (“your”) | ашыгызда (aşığızda) | ашларыгызда (aşlarığızda) |
| аларның (“their”) | ашында (aşında) | ашларында (aşlarında) |
| ablative | ||
| singular | plural | |
| минем (“my”) | ашымнан (aşımnan) | ашларымнан (aşlarımnan) |
| синең (“your”) | ашыңнан (aşıñnan) | ашларыңнан (aşlarıñnan) |
| аның (“his/her/it”) | ашыннан (aşınnan) | ашларыннан (aşlarınnan) |
| безнең (“our”) | ашыбыздан (aşıbızdan) | ашларыбыздан (aşlarıbızdan) |
| сезнең (“your”) | ашыгыздан (aşığızdan) | ашларыгыздан (aşlarığızdan) |
| аларның (“their”) | ашыннан (aşınnan) | ашларыннан (aşlarınnan) |
Tuvan
Noun
аш • (aş) (definite accusative [please provide], plural [please provide])
Udi
Etymology
Noun
аш • (aš) (Vartashen)
Alternative forms
- аьш (äš)
Derived terms
- ашбал (ašbal)
- ашнутӏ (ašnuṭ)
Further reading
- Gukasjan, Vorošil (1974) “аш”, in Удинско-азербайджанско-русский словарь [Udi–Azerbaijani–Russian Dictionary][2], Baku: Academy Press, page 55