abo
Translingual
Symbol
abo
See also
- Wiktionary’s coverage of Abon terms
English
Alternative forms
Etymology
1922, clipping of aborigine.
Pronunciation
- (General Australian) IPA(key): /ˈæb.əʉ/, enPR: ă'bō
Audio (General Australian): (file)
- (UK) enPR: ă'bō, IPA(key): /ˈæb.əʊ/
- (US) enPR: ă'bō, IPA(key): /ˈæb.oʊ/
- Rhymes: -æbəʊ
Noun
abo (plural abos)
- (Australia, offensive, ethnic slur, slang) An Aboriginal person. [First attested in the early 20th century.][1]
Usage notes
While historically the term was used without offensive connotations (such as by the Indigenous newspaper the Abo Call), the term is now considered extremely offensive and racist.
Adjective
abo (comparative more abo, superlative most abo)
- (derogatory) Australian Aboriginal.
References
- ^ Lesley Brown, editor-in-chief, William R. Trumble and Angus Stevenson, editors (2002), “abo”, in The Shorter Oxford English Dictionary on Historical Principles, 5th edition, Oxford, New York, N.Y.: Oxford University Press, →ISBN, page 6.
Anagrams
Aklanon
Etymology
From Proto-Malayo-Polynesian *qabu.
Noun
abo
Bikol Central
Etymology 1
Inherited from Proto-Philippine *qabu, from Proto-Malayo-Polynesian *qabu, from Proto-Austronesian *qabu.
Pronunciation
- IPA(key): /ʔaˈbo/ [ʔaˈbo]
- Hyphenation: a‧bo
Noun
abó (Basahan spelling ᜀᜊᜓ)
Derived terms
Etymology 2
Compare Cebuano & Tagalog ubo.
Pronunciation
- IPA(key): /ʔaˈbo/ [ʔaˈbo]
- Hyphenation: a‧bo
Noun
abó (Basahan spelling ᜀᜊᜓ)
Derived terms
Etymology 3
Pronunciation
- IPA(key): /ˈʔabo/ [ˈʔa.bo]
- Hyphenation: a‧bo
Noun
ábo (Basahan spelling ᜀᜊᜓ)
Cebuano
Etymology
From Proto-Philippine *qabu, from Proto-Malayo-Polynesian *qabu, from Proto-Austronesian *qabu.
Pronunciation
- Hyphenation: a‧bo
- IPA(key): /ʔaˈbo/ [ʔɐˈbo]
Noun
abó
- ash; the solid remains of a fire
- tephra; volcanic ash
Verb
abó
- to turn into ash (by burning)
Dutch
Etymology
Clipping of abonnement.
Pronunciation
- IPA(key): /ˈaː.boː/
Audio: (file) - Hyphenation: abo
Noun
abo n (plural abo's)
- (Netherlands, informal) subscription
Finnish
Etymology
Clipping of aboriginaali
Pronunciation
- IPA(key): /ˈɑbo/, [ˈɑ̝bo̞]
- Rhymes: -ɑbo
- Syllabification(key): a‧bo
- Hyphenation(key): abo
Noun
abo
Declension
Inflection of abo (Kotus type 1/valo, no gradation) | |||
---|---|---|---|
nominative | abo | abot | |
genitive | abon | abojen | |
partitive | aboa | aboja | |
illative | aboon | aboihin | |
singular | plural | ||
nominative | abo | abot | |
accusative | nom. | abo | abot |
gen. | abon | ||
genitive | abon | abojen | |
partitive | aboa | aboja | |
inessive | abossa | aboissa | |
elative | abosta | aboista | |
illative | aboon | aboihin | |
adessive | abolla | aboilla | |
ablative | abolta | aboilta | |
allative | abolle | aboille | |
essive | abona | aboina | |
translative | aboksi | aboiksi | |
abessive | abotta | aboitta | |
instructive | — | aboin | |
comitative | See the possessive forms below. |
Possessive forms of abo (Kotus type 1/valo, no gradation) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Further reading
- “abo”, in Kielitoimiston sanakirja [Dictionary of Contemporary Finnish][1] (in Finnish) (online dictionary, continuously updated), Kotimaisten kielten keskuksen verkkojulkaisuja 35, Helsinki: Kotimaisten kielten tutkimuskeskus (Institute for the Languages of Finland), 2004–, retrieved 2 July 2023
Anagrams
Galo
Noun
abo
Garo
Noun
abo
Synonyms
Gun
Pronunciation
Noun
abò (plural abò lɛ́ or abò lẹ́)
Hiligaynon
Etymology 1
From Proto-Philippine *qabu, from Proto-Malayo-Polynesian *qabu, from Proto-Austronesian *qabu.
Noun
abó
Verb
abó (diminutive abó-ábo)
- to turn into ash
Etymology 2
(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)
Adjective
ábo
Noun
ábo
Interjection
abô
- an exclamation that denotes aversion, contempt, or negation, equivalent to fie
Kabuverdianu
Etymology
From Portuguese vós.
Pronoun
abo
Kankanaey
Pronunciation
- IPA(key): /ʔaˈbo/ [ʔʌˈbo] (“dust”)
- Rhymes: -o
- IPA(key): /ˈʔabo/ [ˈʔaː.bo] (“chasing away”)
- Rhymes: -abo
- Syllabification: a‧bo
Noun
abó
Noun
ábo
Derived terms
- aboen
- iabo
- iaboan
References
- Morice Vanoverbergh (1933) “abó”, in A Dictionary of Lepanto Igorot or Kankanay. As it is spoken at Bauco (Linguistische Anthropos-Bibliothek; XII)[2], Mödling bei Wien, St. Gabriel, Österreich: Verlag der Internationalen Zeitschrift „Anthropos“, →OCLC, page 4
- Allen, Larry (2021) “ábo”, in Kankanaey – English Dictionary, Summer Institute of Linguistics
Kom (Cameroon)
Noun
abo
References
- Randy Jones, Provisional Kom - English lexicon (2001, Yaoundé, Cameroon)
Lower Sorbian
Alternative forms
Etymology
Pronunciation
- IPA(key): /ˈabɔ/
Conjunction
abo
Further reading
- Muka, Arnošt (1921, 1928) “abo”, in Słownik dolnoserbskeje rěcy a jeje narěcow (in German), St. Petersburg, Prague: ОРЯС РАН, ČAVU; Reprinted Bautzen: Domowina-Verlag, 2008
- Starosta, Manfred (1999) “abo”, in Dolnoserbsko-nimski słownik / Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch (in German), Bautzen: Domowina-Verlag
Old Polish
Etymology
Inherited from Proto-Slavic *abo. First attested in the 14th century.
Pronunciation
Conjunction
abo
- or; that is, e.g.
- Skład apostolski, number 6, c. 1450:
- Werzø w... szwøtych v *polszpostwo abo opczowane (credo in... sanctorum communionem)
- [Wierzę w... świętych w pospolstwo abo obcowanie (credo in... sanctorum communionem)]
- 1874-1891 [1449], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności[6], [7], [8], volume XXV, page 165:
- Laska pokriwa wy[e]loscz abo wyelycoscz abo przeszlysnoscz grzechow (multitudinem peccatorum I Petr 4, 8)
- [Łaska pokrywa wi[e]lość abo wielikość abo przezliszność grzechow (multitudinem peccatorum I Petr 4, 8)]
- (attested in Masovia, Greater Poland) (whether...) or
- 1880-1894 [Middle of the 15th century], Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności[9], volume V, page 260:
- Azaly placzesch... nądze abo szmyerczy an forte ploras... miseriam, an forte mortem?
- [Azali płaczesz... nędze abo śmierci an forte ploras... miseriam, an forte mortem?]
- 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 79:
- Zemsczy pyszarze... bracz mayą... za kaszde wpyszanye asz do koncza rzeczy geden grosz abo na począthkv rzeczy pol grosza (unum grossum aut in principio medium... grossum)
- [Ziemszczy pisarze... brać mają... za każde wpisanie aż do końca rzeczy geden grosz abo na początku rzeczy poł grosza (unum grossum aut in principio medium... grossum)]
- 1888 [1400], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV[11], Greater Poland, page 77:
- Tako mi pomozi bog..., ezem ymal s panø potkomorzinø smowø, eze ymala wzøcz penøcze za Ziroslawicze abo veczne docupicz
- [Tako mi pomoży Bog..., eżem imiał z panią podkomorzyną smowę, eże imiała wziąć pieniądze za Żyrosławice abo wiecznie dokupić]
- (attested in Masovia) as well as
- 1950 [1470], Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 2992, Warsaw:
- *Jakøm ya nye wyrambyl drew abo drzewą w lessye
- [Jakom ja nie wyrąbił drew abo drzewa w lesie]
- (attested in Lesser Poland) because
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][12], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 106, 16:
- Spowadaycze se gospodnw myloserdza yego... Zbo starl yest wrota moszøndzowa (confiteantur domino misericordiae..., quia contrivit portas aereas)
- [Spowiadajcie sie Gospodnu miłosierdzia jego... abo starł jest wrota mosiądzowa (confiteantur Domino misericordiae..., quia contrivit portas aereas)]
- 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)[13], 6, 3:
- Duch moy nye bødze w czlowyecze na wyeky przebi[wa]wacz, abo gest czyalo (quia caro est)
- [Duch moj nie będzie w człowiecze na wieki przeby[wa]wać, abo jest ciało (quia caro est)]
Particle
abo
- The meaning of this term is uncertain. Possibilities include:
- Introduces a yes-no question; if
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[14], page 457:
- Zaprawdę abo są poznali nasze książęta, iże to jest Krystus (numquid vere cognoverunt principes, quia hic est Christus Jo 7, 26)?
- [Zaprawdę abo są poznali nasze książęta, iże to jest Krystus (numquid vere cognoverunt principes, quia hic est Christus Jo 7, 26)?]
- Introduces a yes-no question; if
Descendants
References
- B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “abo”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Papiamentu
Alternative forms
- bo (synonym)
Etymology
From Portuguese vós and Spanish vos and Kabuverdianu abo.
Pronoun
abo
- you (second person singular).
Polish
Etymology
Inherited from Old Polish abo.
Pronunciation
- IPA(key): /ˈa.bɔ/
- (Middle Polish) IPA(key): /ˈa.bɔ/
- (Greater Poland):
- (Kociewie) IPA(key): /ˈa.bɔ/
- (Chełmno-Dobrzyń) IPA(key): /ˈa.bɔ/
- (Central Greater Poland) IPA(key): /ˈa.bɔ/
- (Southern Greater Poland) IPA(key): /ˈa.bɔ/
- (Masovia):
- (Lubawa) IPA(key): /ˈa.bɔ/
- (Ostróda) IPA(key): /ˈa.bɔ/
- (Warmia) IPA(key): /ˈa.bɔ/
- (Masuria) IPA(key): /ˈa.bɔ/
- (Far Masovian) IPA(key): /ˈa.bɔ/
- (Lesser Poland):
- (Kielce) IPA(key): /ˈa.bɔ/
Audio: (file) - Rhymes: -abɔ
- Syllabification: a‧bo
Conjunction
abo
- (archaic or dialectal, Poznań, Southern Greater Poland, Chełmno, Masuria, Ostróda, Warmia, Far Masovian, Lubawa, Malbork, Kielce) or
Particle
abo
- (Masuria, Ostróda, Warmia) disjunctive and emphasis particle
- (Masuria) introduces a rhetorical question
Further reading
- abo in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- abo in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “abo”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “ABO”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 23 January 2023
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “abo, alibo, albo”, in Słownik języka polskiego, volume 1, page 3
- Aleksander Zdanowicz (1861) “abo”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “abo”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 3
- Zofia Stamirowska (1987-2024) “abo”, in Anna Basara, editor, Słownik gwar Ostródzkiego, Warmii i Mazur, volume 1, Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, →ISBN, page 109
- Wojciech Grzegorzewicz (1894) “abo”, in “O języku ludowym w powiecie przasnyskim”, in Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności (in Polish), volume 5, Krakow: Akademia Umiejętności, page 101
- Oskar Kolberg (1877) “abo”, in “Rzecz o mowie ludu wielkopolskiego”, in Zbiór wiadomości do antropologii krajowéj (in Polish), volume 1, III (Materyjały etnologiczne), page 29
- Kazimierz Nitsch (1907) “'abo”, in “Dyalekty polskie Prus zachodnich”, in Materyały i Prace Komisyi Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie (in Polish), volume 3, Krakow: Akademia Umiejętności, page 386
- Władysław Siarkowski (1878) “abo”, in “Materiały do etnografii ludu polskiego z okolic Kielc”, in Zbiór wiadomości do antropologii krajowej (in Polish), volume 2, chapter 3, Krakow: Komisyja Antropologiczna Akademii Umiejętności w Krakowie, page 244
- Jan Łoś (1886) “abo”, in “Gwara opoczyńska. Studium dialektologiczne”, in Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności (1), volume 11, page 182
Portuguese
Verb
abo
- first-person singular present indicative of abar
Silesian
Etymology
Inherited from Old Polish abo.
Pronunciation
- IPA(key): /ˈa.bɔ/
Audio: (file) - Rhymes: -abɔ
- Syllabification: a‧bo
Conjunction
abo
Particle
abo
Further reading
- abo in silling.org
- Barbara Podgórska, Adam Podgóski (2008) “abo”, in Słownik gwar śląskich [A dictionary of Silesian dialects] (in Polish), Katowice: Wydawnictwo KOS, →ISBN, page 23
Sranan Tongo
Etymology
Probably from Fon abɔ̌ (“millet”).[1]
Pronunciation
- IPA(key): /abo/, [a̠bʊ̞], [ɑ̟bɔ̝]
Noun
abo
- (obsolete) millet
- 1783, C. L. Schumann, Neger-Englisches Worterbuch [Negro English Dictionary][15], archived from the original on 8 February 2023:
- abò
- [original: eine Art Hirse, Babylonische Hirse genannt.]
- a type of millet called Babylonian millet.
References
- ^ Norval Smith (2009) “A preliminary list of probable Gbe lexical items in the Surinam Creoles”, in P. Muysken, N. Smith, editors, Surviving the Middle Passage: The West Africa-Surinam Sprachbund, Berlin: De Gruyter Mouton, →ISBN, page 465.
Tagalog
Etymology
From Proto-Central Philippine *qabu, from Proto-Philippine *qabu, from Proto-Malayo-Polynesian *qabu, from Proto-Austronesian *qabu.
Pronunciation
- (Standard Tagalog) IPA(key): /ʔaˈbo/ [ʔɐˈbo]
- Rhymes: -o
- Syllabification: a‧bo
Noun
abó (Baybayin spelling ᜀᜊᜓ)
Derived terms
See also
Adjective
abó (Baybayin spelling ᜀᜊᜓ)
See also
puti | abo, gris | itim |
pula; krimson, pulang-pula | kahel; kayumanggi | dilaw; krema |
kulay-dayap | lungti, lungtian, berde | |
turkesa | bughaw-langit, asul | bughaw, asul |
lila, biyoleta; nila, tayom | mahenta; ube, morado, haban, purpura | rosas, kalimbahin |
Further reading
- “abo”, in Pambansang Diksiyonaryo | Diksiyonaryo.ph, Manila, 2018
- Blust, Robert; Trussel, Stephen; et al. (2023) “*qabu”, in the CLDF dataset from The Austronesian Comparative Dictionary (2010–), →DOI
Anagrams
Ternate
Pronunciation
- IPA(key): [ˈa.bo]
Verb
abo
Conjugation
singular | plural | |||
---|---|---|---|---|
inclusive | exclusive | |||
1st person | toabo | foabo | miabo | |
2nd person | noabo | niabo | ||
3rd person |
masculine | oabo | iabo yoabo (archaic) | |
feminine | moabo | |||
neuter | iabo |
References
- Rika Hayami-Allen (2001) A descriptive study of the language of Ternate, the northern Moluccas, Indonesia, University of Pittsburgh
Turkish
Interjection
abo
- Interjection expressing shock.
Descendants
- → Swedish: abow
References
- Nişanyan, Sevan (2002–) “abo”, in Nişanyan Sözlük
Upper Sorbian
Pronunciation
- IPA(key): /ˈabɔ/
- Rhymes: -abɔ
- Hyphenation: abo
- Syllabification: a‧bo
Etymology 1
Inherited from Proto-Slavic *abo. By surface analysis, a + bo.
Conjunction
abo
- or
- Što preferuješ: dźěłać abo bjez pjenjez być? ― What do you prefer: working or being without money?
Etymology 2
Clipping of abonement.
Noun
abo m inan or n
- (indeclinable) synonym of abonement
References
- “abo” in Soblex
West Makian
Pronunciation
- IPA(key): /ˈa.bo/
Verb
abo
Conjugation
singular | plural | |||
---|---|---|---|---|
inclusive | exclusive | |||
1st person | tiabo | miabo | aabo | |
2nd person | niabo | fiabo | ||
3rd person | inanimate | iabo | diabo | |
animate | maabo | |||
imperative | —, abo | —, abo |
References
- Clemens Voorhoeve (1982) The Makian languages and their neighbours[16], Pacific linguistics
Weyewa
Verb
abo
- (Loli) to scoop, to scoop up with cupped hands
References
- Lobu Ori, S,Pd, M.Pd (2010) “abo”, in Kamus Bahasa Lolina [Dictionary of the Loli Language] (in Indonesian), Waikabubak: Kepala Dinas Kebudayaan dan Pariwisata, Kabupaten Sumba Barat
Xhosa
Pronunciation
- IPA(key): [âːɓo]
Pronoun
âbo
- those; class 2 distal demonstrative.
Yoruba
Etymology 1
Pronunciation
- IPA(key): /à.bó/
Noun
àbó
Etymology 2
Pronunciation
- IPA(key): /ā.bō/
Noun
abo
Derived terms
- abo adìyẹ (“hen”)
- abo ajá (“female dog”)
- abo ẹlẹ́dẹ̀ (“sow”)
- abo ẹṣin (“mare”)
- abo àgùntàn (“ewe”)
- ìfohun-ọmọ-sínú-abo (“isemination”)
- ìṣègbèfábo (“feminism”)
- òpó-abo òdòdó (“pistil”)
Etymology 3
a- (“agent prefix”) + bò (“to cover”)
Pronunciation
- IPA(key): /ā.bò/
Noun
abò
- canopy, normally used to conceal the coming of a king
Etymology 4
Pronunciation
- IPA(key): /à.bō/
Noun
àbo
- surprise, puzzlement
- ọ̀rọ̀ yẹ́n mú mi ní àbo ― The matter took me by surprise
- A charm said to neutralize sensibility
- àbo mí mú un ― My charm caught him and caused him to behave irrationally
Etymology 5
Pronunciation
- IPA(key): /à.bō/
Noun
àbo
- A tree of species Annona senegalensis
- Synonym: èpo