English
Etymology 1
From Tagalog yaya, from Philippine Spanish yaya.
Noun
yaya (plural yayas)
- (Philippines) A nanny; female caregiver; nursemaid
2020 June 3, William Meny, “Witches” (4:25 from the start), in What We Do in the Shadows[1], season 2, episode 9, spoken by Nadja (Natasia Demetriou):“Can you not make this carriage move faster? You're moving slower than when my yaya tried to ride a snail to the next village.”
Etymology 2
Unknown.
Pronunciation
Verb
yaya (invariable)
- (Singlish) To show off or behave in an egocentric or self-important manner.
Adjective
yaya (comparative more yaya, superlative most yaya)
- (Singlish) Arrogant, stuck-up.
Derived terms
References
- Lee, Jack Tsen-Ta (2004) “yaya”, in A Dictionary of Singlish and Singapore English
Aguaruna
Noun
yaya
- star
Bikol Central
Pronunciation
- Hyphenation: ya‧ya
- IPA(key): /ˈjaja/ [ˈja.ja]
Noun
yaya
- a weak feeling in the limbs
Derived terms
Cebuano
Etymology 1
Unknown.
Pronunciation
- Hyphenation: ya‧ya
- IPA(key): /ˈjaʔjaʔ/ [ˈjaʔ.jɐʔ]
Adjective
yaya
- slow
- clumsy
- stretched out
Etymology 2
Borrowed from Spanish yaya (“granny”). Compare Catalan iaia.
Pronunciation
- Hyphenation: ya‧ya
- IPA(key): /ˈjaja/ [ˈja.jɐ]
Noun
yaya
- (sometimes derogatory) a nanny
- an address to one's nanny
Verb
yaya
- to work or act as a nanny
Etymology 3
Unknown.
Noun
yaya
- a tree, Gonocaryum calleryanum
Quotations
For quotations using this term, see Citations:yaya.
Choctaw
Verb
yaya
- to cry
Ibanag
Pronoun
yaya
- he; she
Japanese
Romanization
yaya
- Rōmaji transcription of やや
Manchu
Romanization
yaya
- romanization of ᠶᠠᠶᠠ
Masbatenyo
Noun
yaya
- nursemaid; babysitter
Nupe
Pronunciation
Noun
yàyá
- senior
- elder cousin
Old Javanese
Conjunction
yaya
- as if
Quechua
Pronunciation
Noun
yaya
- father
- Synonyms: tayta, tata
- Coordinate term: mama (“mother”)
- chief, elder
- priest
- (archaic) God
Declension
Declension of yaya
|
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
yaya
|
yayakuna
|
| accusative
|
yayata
|
yayakunata
|
| dative
|
yayaman
|
yayakunaman
|
| genitive
|
yayap
|
yayakunap
|
| locative
|
yayapi
|
yayakunapi
|
| terminative
|
yayakama
|
yayakunakama
|
| ablative
|
yayamanta
|
yayakunamanta
|
| instrumental
|
yayawan
|
yayakunawan
|
| comitative
|
yayantin
|
yayakunantin
|
| abessive
|
yayannaq
|
yayakunannaq
|
| comparative
|
yayahina
|
yayakunahina
|
| causative
|
yayarayku
|
yayakunarayku
|
| benefactive
|
yayapaq
|
yayakunapaq
|
| associative
|
yayapura
|
yayakunapura
|
| distributive
|
yayanka
|
yayakunanka
|
| exclusive
|
yayalla
|
yayakunalla
|
Possessive forms of yaya
ñuqap - first-person singular
| ñuqap (my)
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
yayay
|
yayaykuna
|
| accusative
|
yayayta
|
yayaykunata
|
| dative
|
yayayman
|
yayaykunaman
|
| genitive
|
yayaypa
|
yayaykunap
|
| locative
|
yayaypi
|
yayaykunapi
|
| terminative
|
yayaykama
|
yayaykunakama
|
| ablative
|
yayaymanta
|
yayaykunamanta
|
| instrumental
|
yayaywan
|
yayaykunawan
|
| comitative
|
yayaynintin
|
yayaykunantin
|
| abessive
|
yayayninnaq
|
yayaykunannaq
|
| comparative
|
yayayhina
|
yayaykunahina
|
| causative
|
yayayrayku
|
yayaykunarayku
|
| benefactive
|
yayaypaq
|
yayaykunapaq
|
| associative
|
yayaypura
|
yayaykunapura
|
| distributive
|
yayayninka
|
yayaykunanka
|
| exclusive
|
yayaylla
|
yayaykunalla
|
qampa - second-person singular
| qampa (your)
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
yayayki
|
yayaykikuna
|
| accusative
|
yayaykita
|
yayaykikunata
|
| dative
|
yayaykiman
|
yayaykikunaman
|
| genitive
|
yayaykipa
|
yayaykikunap
|
| locative
|
yayaykipi
|
yayaykikunapi
|
| terminative
|
yayaykikama
|
yayaykikunakama
|
| ablative
|
yayaykimanta
|
yayaykikunamanta
|
| instrumental
|
yayaykiwan
|
yayaykikunawan
|
| comitative
|
yayaykintin
|
yayaykikunantin
|
| abessive
|
yayaykinnaq
|
yayaykikunannaq
|
| comparative
|
yayaykihina
|
yayaykikunahina
|
| causative
|
yayaykirayku
|
yayaykikunarayku
|
| benefactive
|
yayaykipaq
|
yayaykikunapaq
|
| associative
|
yayaykipura
|
yayaykikunapura
|
| distributive
|
yayaykinka
|
yayaykikunanka
|
| exclusive
|
yayaykilla
|
yayaykikunalla
|
paypa - third-person singular
| paypa (his/her/its)
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
yayan
|
yayankuna
|
| accusative
|
yayanta
|
yayankunata
|
| dative
|
yayanman
|
yayankunaman
|
| genitive
|
yayanpa
|
yayankunap
|
| locative
|
yayanpi
|
yayankunapi
|
| terminative
|
yayankama
|
yayankunakama
|
| ablative
|
yayanmanta
|
yayankunamanta
|
| instrumental
|
yayanwan
|
yayankunawan
|
| comitative
|
yayanintin
|
yayankunantin
|
| abessive
|
yayanninnaq
|
yayankunannaq
|
| comparative
|
yayanhina
|
yayankunahina
|
| causative
|
yayanrayku
|
yayankunarayku
|
| benefactive
|
yayanpaq
|
yayankunapaq
|
| associative
|
yayanpura
|
yayankunapura
|
| distributive
|
yayaninka
|
yayankunanka
|
| exclusive
|
yayanlla
|
yayankunalla
|
ñuqanchikpa - first-person inclusive plural
| ñuqanchikpa (our(incl))
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
yayanchik
|
yayanchikkuna
|
| accusative
|
yayanchikta
|
yayanchikkunata
|
| dative
|
yayanchikman
|
yayanchikkunaman
|
| genitive
|
yayanchikpa
|
yayanchikkunap
|
| locative
|
yayanchikpi
|
yayanchikkunapi
|
| terminative
|
yayanchikkama
|
yayanchikkunakama
|
| ablative
|
yayanchikmanta
|
yayanchikkunamanta
|
| instrumental
|
yayanchikwan
|
yayanchikkunawan
|
| comitative
|
yayanchiknintin
|
yayanchikkunantin
|
| abessive
|
yayanchikninnaq
|
yayanchikkunannaq
|
| comparative
|
yayanchikhina
|
yayanchikkunahina
|
| causative
|
yayanchikrayku
|
yayanchikkunarayku
|
| benefactive
|
yayanchikpaq
|
yayanchikkunapaq
|
| associative
|
yayanchikpura
|
yayanchikkunapura
|
| distributive
|
yayanchikninka
|
yayanchikkunanka
|
| exclusive
|
yayanchiklla
|
yayanchikkunalla
|
ñuqaykup - first-person exclusive plural
| ñuqaykup (our(excl))
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
yayayku
|
yayaykukuna
|
| accusative
|
yayaykuta
|
yayaykukunata
|
| dative
|
yayaykuman
|
yayaykukunaman
|
| genitive
|
yayaykupa
|
yayaykukunap
|
| locative
|
yayaykupi
|
yayaykukunapi
|
| terminative
|
yayaykukama
|
yayaykukunakama
|
| ablative
|
yayaykumanta
|
yayaykukunamanta
|
| instrumental
|
yayaykuwan
|
yayaykukunawan
|
| comitative
|
yayaykuntin
|
yayaykukunantin
|
| abessive
|
yayaykunnaq
|
yayaykukunannaq
|
| comparative
|
yayaykuhina
|
yayaykukunahina
|
| causative
|
yayaykurayku
|
yayaykukunarayku
|
| benefactive
|
yayaykupaq
|
yayaykukunapaq
|
| associative
|
yayaykupura
|
yayaykukunapura
|
| distributive
|
yayaykunka
|
yayaykukunanka
|
| exclusive
|
yayaykulla
|
yayaykukunalla
|
qamkunap - second-person plural
| qamkunap (your(pl))
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
yayaykichik
|
yayaykichikkuna
|
| accusative
|
yayaykichikta
|
yayaykichikkunata
|
| dative
|
yayaykichikman
|
yayaykichikkunaman
|
| genitive
|
yayaykichikpa
|
yayaykichikkunap
|
| locative
|
yayaykichikpi
|
yayaykichikkunapi
|
| terminative
|
yayaykichikkama
|
yayaykichikkunakama
|
| ablative
|
yayaykichikmanta
|
yayaykichikkunamanta
|
| instrumental
|
yayaykichikwan
|
yayaykichikkunawan
|
| comitative
|
yayaykichiknintin
|
yayaykichikkunantin
|
| abessive
|
yayaykichikninnaq
|
yayaykichikkunannaq
|
| comparative
|
yayaykichikhina
|
yayaykichikkunahina
|
| causative
|
yayaykichikrayku
|
yayaykichikkunarayku
|
| benefactive
|
yayaykichikpaq
|
yayaykichikkunapaq
|
| associative
|
yayaykichikpura
|
yayaykichikkunapura
|
| distributive
|
yayaykichikninka
|
yayaykichikkunanka
|
| exclusive
|
yayaykichiklla
|
yayaykichikkunalla
|
paykunap - third-person plural
| paykunap (their)
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
yayanku
|
yayankukuna
|
| accusative
|
yayankuta
|
yayankukunata
|
| dative
|
yayankuman
|
yayankukunaman
|
| genitive
|
yayankupa
|
yayankukunap
|
| locative
|
yayankupi
|
yayankukunapi
|
| terminative
|
yayankukama
|
yayankukunakama
|
| ablative
|
yayankumanta
|
yayankukunamanta
|
| instrumental
|
yayankuwan
|
yayankukunawan
|
| comitative
|
yayankuntin
|
yayankukunantin
|
| abessive
|
yayankunnaq
|
yayankukunannaq
|
| comparative
|
yayankuhina
|
yayankukunahina
|
| causative
|
yayankurayku
|
yayankukunarayku
|
| benefactive
|
yayankupaq
|
yayankukunapaq
|
| associative
|
yayankupura
|
yayankukunapura
|
| distributive
|
yayankunka
|
yayankukunanka
|
| exclusive
|
yayankulla
|
yayankukunalla
|
|
Spanish
Etymology
Perhaps from Modern Greek γιαγιά (giagiá, “grandmother”). Or more likely simply a feminine of yayo (see there for further etymology).
Pronunciation
- IPA(key): /ˈʝaʝa/ [ˈɟ͡ʝa.ʝa]
- IPA(key): /ˈʝaʝa/ [ˈɟ͡ʝa.ʝa] (everywhere but Argentina and Uruguay)
- IPA(key): /ˈʃaʃa/ [ˈʃa.ʃa] (Buenos Aires and environs)
- IPA(key): /ˈʒaʒa/ [ˈʒa.ʒa] (elsewhere in Argentina and Uruguay)
- Rhymes: -aʝa
- Syllabification: ya‧ya
Noun
yaya f (plural yayas)
- granny, gran
- (Philippines) female caregiver; nursemaid; nanny (girl or woman employed to take care of children)
Further reading
Swahili
Etymology
Uncertain, but possibly from Portuguese aia (“maid”) or an Indian language, such as Hindi आया (āyā, “dry nurse, nanny”).[1]
Pronunciation
Noun
yaya class V (plural mayaya class VI)
- nanny, babysitter, ayah
References
- ^ Mugane, John M. (2015) The Story of Swahili (Africa in World History), Athens, Ohio: Ohio University Press, →ISBN, page 53: “In addition, the Swahili adopted Portuguese words […] and (from Latin) avia, through the Portuguese and/or Hindi ayag, is yaya (nanny).”
Tagalog
Etymology 1
Borrowed from Philippine Spanish yaya (“nanny; nursemaid”), from Spanish yaya (“granny”). Compare with Cebuano yaya, Catalan iaia.
Pronunciation
- (Standard Tagalog) IPA(key): /ˈjaja/ [ˈjaː.jɐ]
- Rhymes: -aja
- Syllabification: ya‧ya
Noun
yaya (masculine yayo, Baybayin spelling ᜌᜌ)
- nanny; nursemaid; female caregiver/caretaker; amah (girl or woman employed to take care of children)
- Synonym: ama
- wet nurse
- Synonyms: sisiwa, mamay
- (by extension) helper; maid
- Synonyms: katulong, kasambahay, utusan, kriyada
Etymology 2
Compare anyaya (“invitation”).
Pronunciation
- (Standard Tagalog) IPA(key): /ˈjajaʔ/ [ˈjaː.jɐʔ]
- Rhymes: -ajaʔ
- Syllabification: ya‧ya
Noun
yayà (Baybayin spelling ᜌᜌ)
- invitation; request; persuasion; inducement
- Synonyms: pagyaya, anyaya, imbitasyon, kayag, kumbida, yakag
- person invited (to come to a certain place or to help do something)
Derived terms
Adjective
yayà (Baybayin spelling ᜌᜌ)
- invited personally to help do certain work
- Synonyms: yakag, niyakag
Etymology 3
Pronunciation
Noun
yayá (Baybayin spelling ᜌᜌ) (obsolete)
- driving away or shooing maya birds
- Synonyms: bugaw, wasiwas, hiyaw, sibok
Derived terms
Etymology 4
Pronunciation
- (Standard Tagalog) IPA(key): /jaˈjaʔ/ [jɐˈjaʔ]
- Rhymes: -aʔ
- Syllabification: ya‧ya
Noun
yayâ (Baybayin spelling ᜌᜌ) (obsolete)
- name of the Baybayin letter ᜌ, corresponding to "ya"
See also
Further reading
- “yaya”, in Pambansang Diksiyonaryo | Diksiyonaryo.ph, Manila, 2018
- San Buena Ventura, Fr. Pedro de (1613) Juan de Silva, editor, Vocabulario de lengua tagala: El romance castellano puesto primero[2], La Noble Villa de Pila
- page 171: “Combidar) Yaya (pp) llamando ꝑa combite fieſta o otra coſa”
- page 396: “Llamar) Yaya (pp) combidando ꝑa algo”
- page 437: “Munir) Yaya (pp) juntando la gente”
- page 605: “Y) Yaya (pc) letra de la eſcritura tagala .|. yaya yaon .|. ᜌ . aba ſuſulat aco nang yaya ? quieres q̃ eſcriua vna .y. de Indio? [yba din] ang yaya dito nang ſa Manila, vna y es [la de] aqui u otra đ M.”
Ternate
Pronunciation
Noun
yaya
- mother
- Synonym: hera
References
- Rika Hayami-Allen (2001) A descriptive study of the language of Ternate, the northern Moluccas, Indonesia, University of Pittsburgh
Turkish
Etymology
Inherited from Ottoman Turkish یایا (yaya).
Pronunciation
Noun
yaya (definite accusative yayayı, plural yayalar)
- pedestrian; someone walking, instead of using a vehicle
- (military, historical) foot soldier
Declension
Declension of yaya
|
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
yaya
|
yayalar
|
| definite accusative
|
yayayı
|
yayaları
|
| dative
|
yayaya
|
yayalara
|
| locative
|
yayada
|
yayalarda
|
| ablative
|
yayadan
|
yayalardan
|
| genitive
|
yayanın
|
yayaların
|
Possessive forms
| nominative
|
|
|
singular
|
plural
|
| 1st singular
|
yayam
|
yayalarım
|
| 2nd singular
|
yayan
|
yayaların
|
| 3rd singular
|
yayası
|
yayaları
|
| 1st plural
|
yayamız
|
yayalarımız
|
| 2nd plural
|
yayanız
|
yayalarınız
|
| 3rd plural
|
yayaları
|
yayaları
|
| definite accusative
|
|
|
singular
|
plural
|
| 1st singular
|
yayamı
|
yayalarımı
|
| 2nd singular
|
yayanı
|
yayalarını
|
| 3rd singular
|
yayasını
|
yayalarını
|
| 1st plural
|
yayamızı
|
yayalarımızı
|
| 2nd plural
|
yayanızı
|
yayalarınızı
|
| 3rd plural
|
yayalarını
|
yayalarını
|
| dative
|
|
|
singular
|
plural
|
| 1st singular
|
yayama
|
yayalarıma
|
| 2nd singular
|
yayana
|
yayalarına
|
| 3rd singular
|
yayasına
|
yayalarına
|
| 1st plural
|
yayamıza
|
yayalarımıza
|
| 2nd plural
|
yayanıza
|
yayalarınıza
|
| 3rd plural
|
yayalarına
|
yayalarına
|
| locative
|
|
|
singular
|
plural
|
| 1st singular
|
yayamda
|
yayalarımda
|
| 2nd singular
|
yayanda
|
yayalarında
|
| 3rd singular
|
yayasında
|
yayalarında
|
| 1st plural
|
yayamızda
|
yayalarımızda
|
| 2nd plural
|
yayanızda
|
yayalarınızda
|
| 3rd plural
|
yayalarında
|
yayalarında
|
| ablative
|
|
|
singular
|
plural
|
| 1st singular
|
yayamdan
|
yayalarımdan
|
| 2nd singular
|
yayandan
|
yayalarından
|
| 3rd singular
|
yayasından
|
yayalarından
|
| 1st plural
|
yayamızdan
|
yayalarımızdan
|
| 2nd plural
|
yayanızdan
|
yayalarınızdan
|
| 3rd plural
|
yayalarından
|
yayalarından
|
| genitive
|
|
|
singular
|
plural
|
| 1st singular
|
yayamın
|
yayalarımın
|
| 2nd singular
|
yayanın
|
yayalarının
|
| 3rd singular
|
yayasının
|
yayalarının
|
| 1st plural
|
yayamızın
|
yayalarımızın
|
| 2nd plural
|
yayanızın
|
yayalarınızın
|
| 3rd plural
|
yayalarının
|
yayalarının
|
Predicative forms
|
|
singular
|
plural
|
| 1st singular
|
yayayım
|
yayalarım
|
| 2nd singular
|
yayasın
|
yayalarsın
|
| 3rd singular
|
yaya yayadır
|
yayalar yayalardır
|
| 1st plural
|
yayayız
|
yayalarız
|
| 2nd plural
|
yayasınız
|
yayalarsınız
|
| 3rd plural
|
yayalar
|
yayalardır
|
|
References
- Avery, Robert et al., editors (2013), The Redhouse Dictionary Turkish/Ottoman English, 21st edition, Istanbul: Sev Yayıncılık, →ISBN
West Makian
Etymology
Together with the polite baba (“father”), likely borrowed from Ternate yaya (“mother”).
Pronunciation
Noun
yaya
- mother
Usage notes
The term yaya is used for addressing one's mother, whereas the terms mama and mamu are used for referring to a mother.
References
- Clemens Voorhoeve (1982) The Makian languages and their neighbours[3], Pacific linguistics