เมือ
Thai
Alternative forms
- เมื้อ (mʉ́ʉa), เมืออ
Etymology
From Proto-Tai *mɯəᴬ (“to go upward”).[1]
Cognate with Isan เมือ, Lao ເມືອ (mư̄a), Northern Thai ᨾᩮᩬᩥᩋ (mɯa⁴), Khün ᨾᩮᩬᩨ (mɤɤ⁴), Lü ᦵᦙᦲ (moe), Tai Dam ꪹꪣ (ꞌmứa), Shan မိူဝ်း (móe), Tai Nüa ᥛᥫᥰ (möe), Tày mừa, Zhuang mwz (dialectal).
Pronunciation
| Orthographic/Phonemic | เมือ e m ụ̄ ɒ | |
|---|---|---|
| Romanization | Paiboon | mʉʉa |
| Royal Institute | muea | |
| (standard) IPA(key) | /mɯa̯˧/(R) | |
| Audio | ||
Verb
เมือ • (mʉʉa) (abstract noun การเมือ)
Adverb
เมือ • (mʉʉa)
- (archaic) used to indicate motion towards or away from the speaker's direction.
- 1292/93, พ่อขุนรามคำแหงมหาราช, “จารึกพ่อขุนรามคำแหง”, in ราชบัณฑิตยสถาน (2013) พจนานุกรมศัพท์วรรณคดีไทย สมัยสุโขทัย ศิลาจารึกพ่อขุนรามคำแหงมหาราช หลักที่ ๑ (in Thai), 3rd edition, Bangkok: ราชบัณฑิตยสถาน, →ISBN, pages 19–31:
- ในปากประตูมีกระดิ่งอันหนึ่งแขวนไว้หั้น ไพร่ฟ้าหน้าปก กลางบ้านกลางเมือง มีถ้อยมีความ เจ็บท้องข้องใจ มันจักกล่าวเถิงเจ้าเถิงขุนบ่ไร้ ไปลั่นกระดิ่งอันท่านแขวนไว้ พ่อขุนรามคำแหงเจ้าเมืองได้ยินเรียกถามสวนความแก่มันด้วยซื่อ ไพร่ในเมืองสุโขทัยนี้จึงชม
- nai bpàak bprà-dtuu mii grà-dìng an nʉ̀ng kwɛ̌ɛn wái hân · prâi-fáa nâa-bpòk · glaang bâan glaang mʉʉang · mii tɔ̂i mii kwaam · jèp-tɔ́ɔng-kɔ̂ng-jai · man jàk glàao tə̌əng jâao tə̌əng kǔn bɔ̀ɔ rái · bpai lân grà-dìng an tâan kwɛ̌ɛn wái · pɔ̂ɔ-kǔn raam kam-hɛ̌ɛng jâao mʉʉang dâi-yin rîiak mʉʉa tǎam sà-wá-ná-kwaam gɛ̀ɛ man dûai sʉ̂ʉ · prâi nai mʉʉang sù-kǒo-tai níi jʉng chɔɔ-mɔɔ
- At the mouth [of] the gate has a bell been hung up there. [As for] the citizens [under] heaven [whose] faces are frowning amongst the villages [or] amidst the town, [should] they want to refer [their matters] to [their] lord [or] to [their] liege, [it] is not difficult [at all: just] go ring the bell which he has hung up [there]. Having heard [the bell], Pho-khun Ram the Brave, ruler [of] the town, [would] call [them] in [for] interrogation [and would] decide the matters for them with honesty. The citizens of this town [of] Sukhothai thus extol [him].
- ในปากประตูมีกระดิ่งอันหนึ่งแขวนไว้หั้น ไพร่ฟ้าหน้าปก กลางบ้านกลางเมือง มีถ้อยมีความ เจ็บท้องข้องใจ มันจักกล่าวเถิงเจ้าเถิงขุนบ่ไร้ ไปลั่นกระดิ่งอันท่านแขวนไว้ พ่อขุนรามคำแหงเจ้าเมืองได้ยินเรียกถามสวนความแก่มันด้วยซื่อ ไพร่ในเมืองสุโขทัยนี้จึงชม
- 1292/93, พ่อขุนรามคำแหงมหาราช, “จารึกพ่อขุนรามคำแหง”, in ราชบัณฑิตยสถาน (2013) พจนานุกรมศัพท์วรรณคดีไทย สมัยสุโขทัย ศิลาจารึกพ่อขุนรามคำแหงมหาราช หลักที่ ๑ (in Thai), 3rd edition, Bangkok: ราชบัณฑิตยสถาน, →ISBN, pages 19–31:
Related terms
References
- ^ Pittayaporn, Pittayawat (2009) The Phonology of Proto-Tai[1], Cornell University PhD dissertation, page 351
- ^ ราชบัณฑิตยสถาน (2013) พจนานุกรมศัพท์วรรณคดีไทย สมัยสุโขทัย ศิลาจารึกพ่อขุนรามคำแหงมหาราช หลักที่ ๑ (in Thai), 3rd edition, Bangkok: ราชบัณฑิตยสถาน, →ISBN, page 54: “เมืออ (เมือ) ก. ไป มา”
- ^ พงศ์ศรีเพียร, วินัย (2009) “เอกสารลำดับที่ ๑ จารึกพ่อขุนรามคำแหง”, in ๑๐๐ เอกสารสำคัญ: สรรพสาระประวัติศาสตร์ไทย ลำดับที่ ๑ (in Thai), Bangkok: ศักดิ์โสภาการพิมพ์, →ISBN, page 20: “เมือ แปลว่า มา”
- ^ วงษ์เทศ, สุจิตต์, editor (1983), สุโขทัยไม่ใช่ราชธานีแห่งแรกของไทย (in Thai), Bangkok: มติชน, →ISBN, page 184: “เมือ แปลว่า ไป”