اتا

See also: ابا, آپا, أبا, and آٹا

Kyrgyz

Noun

اتا • (ata)

  1. Arabic spelling of ата (ata).

Persian

Alternative forms

Etymology

From a Turkic language.

Pronunciation

 
  • (Dari, formal) IPA(key): [ʔä.t̪ʰɑː]
    • (Kabuli) IPA(key): [ʔä.t̪ʰɑː]
    • (Hazaragi) IPA(key): [ʔɔː.t̪ʰä], [ʔɔː.t̪ʰäj]

Readings
Classical reading? atā, itā
Dari reading? atā
Iranian reading? atâ
Tajik reading? ato

Noun

اتا • (atâ)

  1. (dialectal) father
    Synonyms: پدر (padar), والد (vâled), بابا (bâbâ)

Inflection

Basic forms of اتا (Classical and Dari Persian)
singular plural
bare اتا، اتای (atā́, atā́y) اتاها، اتایا (atā-hā́, atāy-yā́)
definitive direct object اتارا، اتای‌ره (atā́ rā, atā́y ra) اتاها را، اتایاره (atā-hā́ rā, atāy-yā́ ra)
izāfa اتای (atā́-yi) اتاهای، اتایای (atā-hā́-yi, atāy-yā́-yi)
marked indefinite
or relative definite
اتایی (atā́-yē) اتاهایی، اتایایی (atā-hā́-yē, atāy-yā́-yē)

Colloquial Dari.

Possessive forms of اتا (Dari Persian)
singular plural
1st person singular
(“my”)
اتایم (atā́yam) اتاهایم، اتایام (atā-hā́yam, atāy-yā́-am)
2nd person singular
(“your”)
اتایت (atā́yat) اتاهایت، اتایات (atā-hā́yat, atāy-yā́t)
3rd person singular
(“his, her, its”)
اتایش، اتایْشِی (atā́yaš, atā́yšī) اتاهایش، اتایاش (atā-hā́yaš, atāy-yā́š)
1st person plural
(“our”)
اتایمان، اتایما (atā́yimān) اتاهایمان، اتایامان (atā-hā́yimān, atāy-yā́mān)
2nd person plural
(“your”)
اتایتان (atā́yitān) اتاهایتان، اتایاتان (atā-hā́yitān, atāy-yā́tān)
3rd person plural
(“their”)
اتایشان (atā́yišān) اتاهایشان، اتایاشان (atā-hā́yišān, atāy-yā́šān)

Colloquial.

Derived terms

  • اتابک (atâbak)

See also

Iranian Persian dialectal kinship terms
واژِگانِ لَهْجِه‌هایِ فارْسیِ ایرانی بَرایِ خویشاوَنْدانِ نَسَبی
vâžegân-e lahje-hâ-ye fârsi-ye irâni barâ-ye xišâvandân-e nasabi
Iranian Persian dialectal kinship terms
Family member Standard Iranian Persian Tehrani dialect Abadani dialect Kashani dialect Shirazi dialect
mother مادر (mâdar) مامان (mâmân) ننه (nene) مامو (mâmo)
grandmother مادربزرگ (mâdar-bozorg) مامانبزرگ (mâmân-bozorg) بی‌بی (bi-bi) ماجون (mâjun) بی‌بی (bi-bi)
father پدر (pedar) بابا (bâbâ) دده (dede) بابا (bâbâ) بابو (bâbo)
grandfather پدربزرگ (pedar-bozorg) بابابزرگ (bâbâbozorg) بوبزرگ (bovobozorg)

آقوبزرگ (âġobozorg)

sister خواهر (xâhar) آبجی (âbji) دده (dade) آباجی (âbâji)
older sister خواهربزرگ (xâhar-bozorg) آق‌‌باجی (âġ-bâji) باجی (bâji) شاباجی (šâbâji)
brother برادر (barâdar) داداش (dâdâš) کا () وردار (vardâr) کاکو (kâko)

داچی (dâčči) (younger brother)

older brother برادربزرگ (barâdar-bozorg) آکاکو (âkâko)
maternal aunt
(mother's sister)
خاله (xâle)
maternal uncle
(mother's brother)
دایی (dâyi) خالو (xâlu) دئی (do'i)

خاندوی (xân-doy) (more respectful)

paternal aunt
(father's sister)
عمه (amme)
paternal uncle
(father's brother)
عمو (amu) آمو, عامو (âmu) آمو, عامو (âmu)
  1. When referring to older family members, both بزرگ (bozorg) and کلان (kalân) are correct, but the former is more common in Iran.
Dari Persian dialectal kinship terms
Family member Standard Dari Kabuli dialect Hazaragi dialect
mother مادر (mādar) ننه (nana) آبه (āba)
grandmother مادرکلان (mādar-kalān) بی‌بی (bī-bī) آجه (āja)
بی‌بی (bī-bī)
father پدر (padar) بابا (bābā) آته (āta)
grandfather پدرکلان (padar-kalān) باباجی (bābājī)
آغا (āġā)
بابا (bābā)
sister خواهر (xāhar) خوار (xwār, xār)
older sister خواهرکلان (xāhar-kalān) آغا (āġā)
باجی (bājī)
brother برادر (barādar) بیادر (biyādar) برار (birār)
older brother برادرکلان (barādar-kalān) لالا (lālā)
maternal aunt
(mother's sister)
خاله (xāla)
maternal uncle
(mother's brother)
ماما (māmā) ماما (māmā)
تغایی (taġāyī)
paternal aunt
(father's sister)
عمه (amma)
paternal uncle
(father's brother)
کاکا (kākā)
  1. When referring to older family members, both بزرگ (buzurg) and کلان (kalān) are correct, but the latter is more common in Afghanistan.
  2. In many dialects, cases of word final ـا () may be optionally shortened to ـه (-a), e.g. بابا (bābā) > بابه (bāba).
  3. In many dialects, terms ending in ـه (-a) or ـا () may have an epenthetic ـی (-y) added (unrelated to ezafe), e.g. عمه (amma) > عمی (ammay).

Further reading

  • Steingass, Francis Joseph (1892) “اتا”, in A Comprehensive Persian–English dictionary, London: Routledge & K. Paul
  • Hayyim, Sulayman (1934) “اتا”, in New Persian–English dictionary, Teheran: Librairie-imprimerie Béroukhim
  • اتا”, in قاموس کبیر افغانستان [qāmūs-i kabīr-i afġānistān, The Great Dictionary of Afghanistan] (in Persian), Afghan Dictionary, 2023

Urdu

Etymology

Borrowed from Classical Persian اَتَا (atā), from a Turkic language.

Noun

اتا • (atām (Hindi spelling अता)

  1. father

Synonyms

  • اتابک (atābak)