برادر

Ottoman Turkish

Alternative forms

  • براذر (bürazer, birazer)

Etymology

Borrowed from Persian برادر (barâdar, berâdar).

Noun

برادر • (birader) (plural برادرلر)

  1. brother
    Synonym: قارداش (kardaş)

Descendants

  • Turkish: birader, biladar, bilader, bilâzer, bilezer (dialectal)
  • Albanian: birazer, byrazer, bilazer, birazel, burazer
  • Armenian: Պիլեզերյան (Pilezeryan), Պիլզերյան (Pilzeryan)
  • Bulgarian: Билезер (Bilezer), Билезеров (Bilezerov), Билядеров (Biljaderov)
  • Serbo-Croatian: бура́зер / burázer

References

  • Meninski, Franciszek à Mesgnien (1680) “برادر”, in Thesaurus linguarum orientalium, Turcicae, Arabicae, Persicae, praecipuas earum opes à Turcis peculiariter usurpatas continens, nimirum Lexicon Turkico-Arabico-Persicum[1], Vienna, column 744

Persian

Alternative forms

Etymology

From Middle Persian [script needed] (brād, brādar), from Old Persian 𐎲𐎼𐎠𐎫𐎠 (brātā), from Proto-Iranian *bráHtā, from Proto-Indo-Iranian *bʰráHtā, from Proto-Indo-European *bʰréh₂tēr. Cognate with English brother.

Pronunciation

 
  • (Dari, formal) IPA(key): [bä.ɾɑː.d̪ǽɾ], [bɪ.ɾɑː.d̪ǽɾ]
    • (Kabuli) IPA(key): [bi.jɑː.d̪ǽɾ]
    • (Hazaragi) IPA(key): [bi.ɾɔ́ːɾ]

Readings
Classical reading? birādár, barādár
Dari reading? barādar, birādar
Iranian reading? barâdar
Tajik reading? barodar
  • Audio (Iran):(file)
  • Rhymes: -ar

Noun

برادر • (barādar, birādar / barâdar) (plural برادران (barādarān, birādarān / barâdarân), or برادرها (barādar-hā, birādar-hā / barâdar-hâ), Tajik spelling бародар)

  1. brother
    Synonyms: داداش (dādāš / dâdâš), دادر (dādar / dâdar), اخوی (axawī / axavi), کاکا (kākā / kâkâ) (dialectal)
    برادرم می‌خواد با یه زنی ازدواج کنه. (colloquial Tehrani)
    barâdaram mi-xâd bâ ye zan-i ezdevâj kone.
    My brother wants to get married to some woman. (Implied is that the brother has chosen a specific woman, but the speaker is not acquainted with her.)
  2. (Iran, military) comrade
  3. (Iran, colloquial) dude (term of address for man)
    Synonyms: داداش (dādāš / dâdâš), اخوی (axawī / axavi)

Inflection

Possessive forms of برادر
singular plural
1st person singular
(“my”)
برادرم (barâdaram) برادرانم، برادرام (barâdarấnam, barâdarấm)
2nd person singular
(“your”)
برادرت (barâdarat, barâdaret) برادرانت، برادرات (barâdarấnat, barâdarất)
3rd person singular
(“his, her, its”)
برادرش (barâdaraš, barâdareš) برادرانش، برادراش (barâdarấnaš, barâdarấš)
1st person plural
(“our”)
برادرمان، برادرمون (barâdaremân, barâdaremun) برادرانمان، برادرامون (barâdarấnemân, barâdarấmun)
2nd person plural
(“your”)
برادرتان، برادرتون (barâdaretân, barâdaretun) برادرانتان، برادراتون (barâdarấnetân, barâdarấtun)
3rd person plural
(“their”)
برادرشان، برادرشون (barâdarešân, barâdarešun) برادرانشان، برادراشون (barâdarấnešân, barâdarấšun)

Colloquial.

Possessive forms of برادر
singular plural
1st person singular
(“my”)
برادرم (barâdaram) برادرهایم، برادرهام، برادرام (barâdar-hấyam, barâdarấm)
2nd person singular
(“your”)
برادرت (barâdarat, barâdaret) برادرهایت، برادرهات، برادرات (barâdar-hấyat, barâdarất)
3rd person singular
(“his, her, its”)
برادرش (barâdaraš, barâdareš) برادرهایش، برادرهاش، برادراش (barâdar-hấyaš, barâdarấš)
1st person plural
(“our”)
برادرمان، برادرمون (barâdaremân, barâdaremun) برادرهایمان، برادرهامون، برادرامون (barâdar-hấyemân, barâdarấmun)
2nd person plural
(“your”)
برادرتان، برادرتون (barâdaretân, barâdaretun) برادرهایتان، برادرهاتون، برادراتون (barâdar-hấyetân, barâdarấtun)
3rd person plural
(“their”)
برادرشان، برادرشون (barâdarešân, barâdarešun) برادرهایشان، برادرهاشون، برادراشون (barâdar-hấyešân, barâdarấšun)

Colloquial.

Derived terms

  • برادر ناتنی (barādar-nātanī / barâdar-nâtani)
  • برادرانه (barādarāna / barâdarâne)
  • برادرخوانده (barādar-xwānda / barâdar-xânde)
  • برادرزاده (barādar-zāda / barâdar-zâde)
  • برادرزن (barādar-zan / barâdar-zan)
  • برادرشوهر (barādar-šōhar / barâdar-šuhar)
  • برادروار (barādarwār / barâdarvâr)
  • برادرکشی (barādar-kušī / barâdar-koši)
  • برادری (barādarī / barâdari)
  • دختربرادر (duxtar-barādar / doxtar-barâdar)
  • زن‌برادر (zan-barādar / zan-barâdar)
  • پسربرادر (pisar-barādar / pesar-barâdar)

Descendants

See also

Iranian Persian dialectal kinship terms
واژِگانِ لَهْجِه‌هایِ فارْسیِ ایرانی بَرایِ خویشاوَنْدانِ نَسَبی
vâžegân-e lahje-hâ-ye fârsi-ye irâni barâ-ye xišâvandân-e nasabi
Iranian Persian dialectal kinship terms
Family member Standard Iranian Persian Tehrani dialect Abadani dialect Kashani dialect Shirazi dialect
mother مادر (mâdar) مامان (mâmân) ننه (nene) مامو (mâmo)
grandmother مادربزرگ (mâdar-bozorg) مامانبزرگ (mâmân-bozorg) بی‌بی (bi-bi) ماجون (mâjun) بی‌بی (bi-bi)
father پدر (pedar) بابا (bâbâ) دده (dede) بابا (bâbâ) بابو (bâbo)
grandfather پدربزرگ (pedar-bozorg) بابابزرگ (bâbâbozorg) بوبزرگ (bovobozorg)

آقوبزرگ (âġobozorg)

sister خواهر (xâhar) آبجی (âbji) دده (dade) آباجی (âbâji)
older sister خواهربزرگ (xâhar-bozorg) آق‌‌باجی (âġ-bâji) باجی (bâji) شاباجی (šâbâji)
brother برادر (barâdar) داداش (dâdâš) کا () وردار (vardâr) کاکو (kâko)

داچی (dâčči) (younger brother)

older brother برادربزرگ (barâdar-bozorg) آکاکو (âkâko)
maternal aunt
(mother's sister)
خاله (xâle)
maternal uncle
(mother's brother)
دایی (dâyi) خالو (xâlu) دئی (do'i)

خاندوی (xân-doy) (more respectful)

paternal aunt
(father's sister)
عمه (amme)
paternal uncle
(father's brother)
عمو (amu) آمو, عامو (âmu) آمو, عامو (âmu)
  1. When referring to older family members, both بزرگ (bozorg) and کلان (kalân) are correct, but the former is more common in Iran.
Dari Persian dialectal kinship terms
Family member Standard Dari Kabuli dialect Hazaragi dialect
mother مادر (mādar) ننه (nana) آبه (āba)
grandmother مادرکلان (mādar-kalān) بی‌بی (bī-bī) آجه (āja)
بی‌بی (bī-bī)
father پدر (padar) بابا (bābā) آته (āta)
grandfather پدرکلان (padar-kalān) باباجی (bābājī)
آغا (āġā)
بابا (bābā)
sister خواهر (xāhar) خوار (xwār, xār)
older sister خواهرکلان (xāhar-kalān) آغا (āġā)
باجی (bājī)
brother برادر (barādar) بیادر (biyādar) برار (birār)
older brother برادرکلان (barādar-kalān) لالا (lālā)
maternal aunt
(mother's sister)
خاله (xāla)
maternal uncle
(mother's brother)
ماما (māmā) ماما (māmā)
تغایی (taġāyī)
paternal aunt
(father's sister)
عمه (amma)
paternal uncle
(father's brother)
کاکا (kākā)
  1. When referring to older family members, both بزرگ (buzurg) and کلان (kalān) are correct, but the latter is more common in Afghanistan.
  2. In many dialects, cases of word final ـا () may be optionally shortened to ـه (-a), e.g. بابا (bābā) > بابه (bāba).
  3. In many dialects, terms ending in ـه (-a) or ـا () may have an epenthetic ـی (-y) added (unrelated to ezafe), e.g. عمه (amma) > عمی (ammay).

References

  • Palatecʻi, Gēorg Dpir (1829) “պիրազ̇էր”, in Baṙaran Parskerēn əst kargi haykakan aybubenicʻ [Persian Dictionary in the Order of the Armenian Alphabet] (in Armenian), Constantinople: Boghos Arabian Press, page 448a