English
Etymology 1
From Spanish haya, from Old Spanish haya, from Latin [materia] fāgea (“hay wood”).
Noun
haya (plural hayas)
- A beech tree, especially a Mexican beech (Fagus mexicana).
Translations
Etymology 2
Noun
haya
- (Judaism) Alternative form of chaya.
Anagrams
Bikol Central
Pronunciation
- IPA(key): /ˈhajaʔ/ [ˈha.jaʔ]
- IPA(key): /ˈʔajaʔ/ [ˈʔa.jaʔ] (h-dropping)
- Hyphenation: ha‧ya
Noun
hayà (Basahan spelling ᜑᜌ)
- wail
- Synonyms: ngaringi, uka, agagha
Derived terms
Cebuano
Noun
haya
- a wake; a period after a person's death before the body is buried, in some cultures accompanied by a party
Japanese
Romanization
haya
- Rōmaji transcription of はや
Laz
Pronoun
haya
- Latin spelling of ჰაჲა (haya)
Lushootseed
Verb
haya
- alternative form of hay
Quechua
Adjective
haya
- spicy, hot, tasty
Noun
haya
- hot spice
Declension
Declension of haya
|
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
haya
|
hayakuna
|
| accusative
|
hayata
|
hayakunata
|
| dative
|
hayaman
|
hayakunaman
|
| genitive
|
hayap
|
hayakunap
|
| locative
|
hayapi
|
hayakunapi
|
| terminative
|
hayakama
|
hayakunakama
|
| ablative
|
hayamanta
|
hayakunamanta
|
| instrumental
|
hayawan
|
hayakunawan
|
| comitative
|
hayantin
|
hayakunantin
|
| abessive
|
hayannaq
|
hayakunannaq
|
| comparative
|
hayahina
|
hayakunahina
|
| causative
|
hayarayku
|
hayakunarayku
|
| benefactive
|
hayapaq
|
hayakunapaq
|
| associative
|
hayapura
|
hayakunapura
|
| distributive
|
hayanka
|
hayakunanka
|
| exclusive
|
hayalla
|
hayakunalla
|
Possessive forms of haya
ñuqap - first-person singular
| ñuqap (my)
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
hayay
|
hayaykuna
|
| accusative
|
hayayta
|
hayaykunata
|
| dative
|
hayayman
|
hayaykunaman
|
| genitive
|
hayaypa
|
hayaykunap
|
| locative
|
hayaypi
|
hayaykunapi
|
| terminative
|
hayaykama
|
hayaykunakama
|
| ablative
|
hayaymanta
|
hayaykunamanta
|
| instrumental
|
hayaywan
|
hayaykunawan
|
| comitative
|
hayaynintin
|
hayaykunantin
|
| abessive
|
hayayninnaq
|
hayaykunannaq
|
| comparative
|
hayayhina
|
hayaykunahina
|
| causative
|
hayayrayku
|
hayaykunarayku
|
| benefactive
|
hayaypaq
|
hayaykunapaq
|
| associative
|
hayaypura
|
hayaykunapura
|
| distributive
|
hayayninka
|
hayaykunanka
|
| exclusive
|
hayaylla
|
hayaykunalla
|
qampa - second-person singular
| qampa (your)
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
hayayki
|
hayaykikuna
|
| accusative
|
hayaykita
|
hayaykikunata
|
| dative
|
hayaykiman
|
hayaykikunaman
|
| genitive
|
hayaykipa
|
hayaykikunap
|
| locative
|
hayaykipi
|
hayaykikunapi
|
| terminative
|
hayaykikama
|
hayaykikunakama
|
| ablative
|
hayaykimanta
|
hayaykikunamanta
|
| instrumental
|
hayaykiwan
|
hayaykikunawan
|
| comitative
|
hayaykintin
|
hayaykikunantin
|
| abessive
|
hayaykinnaq
|
hayaykikunannaq
|
| comparative
|
hayaykihina
|
hayaykikunahina
|
| causative
|
hayaykirayku
|
hayaykikunarayku
|
| benefactive
|
hayaykipaq
|
hayaykikunapaq
|
| associative
|
hayaykipura
|
hayaykikunapura
|
| distributive
|
hayaykinka
|
hayaykikunanka
|
| exclusive
|
hayaykilla
|
hayaykikunalla
|
paypa - third-person singular
| paypa (his/her/its)
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
hayan
|
hayankuna
|
| accusative
|
hayanta
|
hayankunata
|
| dative
|
hayanman
|
hayankunaman
|
| genitive
|
hayanpa
|
hayankunap
|
| locative
|
hayanpi
|
hayankunapi
|
| terminative
|
hayankama
|
hayankunakama
|
| ablative
|
hayanmanta
|
hayankunamanta
|
| instrumental
|
hayanwan
|
hayankunawan
|
| comitative
|
hayanintin
|
hayankunantin
|
| abessive
|
hayanninnaq
|
hayankunannaq
|
| comparative
|
hayanhina
|
hayankunahina
|
| causative
|
hayanrayku
|
hayankunarayku
|
| benefactive
|
hayanpaq
|
hayankunapaq
|
| associative
|
hayanpura
|
hayankunapura
|
| distributive
|
hayaninka
|
hayankunanka
|
| exclusive
|
hayanlla
|
hayankunalla
|
ñuqanchikpa - first-person inclusive plural
| ñuqanchikpa (our(incl))
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
hayanchik
|
hayanchikkuna
|
| accusative
|
hayanchikta
|
hayanchikkunata
|
| dative
|
hayanchikman
|
hayanchikkunaman
|
| genitive
|
hayanchikpa
|
hayanchikkunap
|
| locative
|
hayanchikpi
|
hayanchikkunapi
|
| terminative
|
hayanchikkama
|
hayanchikkunakama
|
| ablative
|
hayanchikmanta
|
hayanchikkunamanta
|
| instrumental
|
hayanchikwan
|
hayanchikkunawan
|
| comitative
|
hayanchiknintin
|
hayanchikkunantin
|
| abessive
|
hayanchikninnaq
|
hayanchikkunannaq
|
| comparative
|
hayanchikhina
|
hayanchikkunahina
|
| causative
|
hayanchikrayku
|
hayanchikkunarayku
|
| benefactive
|
hayanchikpaq
|
hayanchikkunapaq
|
| associative
|
hayanchikpura
|
hayanchikkunapura
|
| distributive
|
hayanchikninka
|
hayanchikkunanka
|
| exclusive
|
hayanchiklla
|
hayanchikkunalla
|
ñuqaykup - first-person exclusive plural
| ñuqaykup (our(excl))
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
hayayku
|
hayaykukuna
|
| accusative
|
hayaykuta
|
hayaykukunata
|
| dative
|
hayaykuman
|
hayaykukunaman
|
| genitive
|
hayaykupa
|
hayaykukunap
|
| locative
|
hayaykupi
|
hayaykukunapi
|
| terminative
|
hayaykukama
|
hayaykukunakama
|
| ablative
|
hayaykumanta
|
hayaykukunamanta
|
| instrumental
|
hayaykuwan
|
hayaykukunawan
|
| comitative
|
hayaykuntin
|
hayaykukunantin
|
| abessive
|
hayaykunnaq
|
hayaykukunannaq
|
| comparative
|
hayaykuhina
|
hayaykukunahina
|
| causative
|
hayaykurayku
|
hayaykukunarayku
|
| benefactive
|
hayaykupaq
|
hayaykukunapaq
|
| associative
|
hayaykupura
|
hayaykukunapura
|
| distributive
|
hayaykunka
|
hayaykukunanka
|
| exclusive
|
hayaykulla
|
hayaykukunalla
|
qamkunap - second-person plural
| qamkunap (your(pl))
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
hayaykichik
|
hayaykichikkuna
|
| accusative
|
hayaykichikta
|
hayaykichikkunata
|
| dative
|
hayaykichikman
|
hayaykichikkunaman
|
| genitive
|
hayaykichikpa
|
hayaykichikkunap
|
| locative
|
hayaykichikpi
|
hayaykichikkunapi
|
| terminative
|
hayaykichikkama
|
hayaykichikkunakama
|
| ablative
|
hayaykichikmanta
|
hayaykichikkunamanta
|
| instrumental
|
hayaykichikwan
|
hayaykichikkunawan
|
| comitative
|
hayaykichiknintin
|
hayaykichikkunantin
|
| abessive
|
hayaykichikninnaq
|
hayaykichikkunannaq
|
| comparative
|
hayaykichikhina
|
hayaykichikkunahina
|
| causative
|
hayaykichikrayku
|
hayaykichikkunarayku
|
| benefactive
|
hayaykichikpaq
|
hayaykichikkunapaq
|
| associative
|
hayaykichikpura
|
hayaykichikkunapura
|
| distributive
|
hayaykichikninka
|
hayaykichikkunanka
|
| exclusive
|
hayaykichiklla
|
hayaykichikkunalla
|
paykunap - third-person plural
| paykunap (their)
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
hayanku
|
hayankukuna
|
| accusative
|
hayankuta
|
hayankukunata
|
| dative
|
hayankuman
|
hayankukunaman
|
| genitive
|
hayankupa
|
hayankukunap
|
| locative
|
hayankupi
|
hayankukunapi
|
| terminative
|
hayankukama
|
hayankukunakama
|
| ablative
|
hayankumanta
|
hayankukunamanta
|
| instrumental
|
hayankuwan
|
hayankukunawan
|
| comitative
|
hayankuntin
|
hayankukunantin
|
| abessive
|
hayankunnaq
|
hayankukunannaq
|
| comparative
|
hayankuhina
|
hayankukunahina
|
| causative
|
hayankurayku
|
hayankukunarayku
|
| benefactive
|
hayankupaq
|
hayankukunapaq
|
| associative
|
hayankupura
|
hayankukunapura
|
| distributive
|
hayankunka
|
hayankukunanka
|
| exclusive
|
hayankulla
|
hayankukunalla
|
|
See also
Spanish
Pronunciation
- IPA(key): /ˈaʝa/ [ˈa.ʝa] (everywhere but Argentina and Uruguay)
- IPA(key): /ˈaʃa/ [ˈa.ʃa] (Buenos Aires and environs)
- IPA(key): /ˈaʒa/ [ˈa.ʒa] (elsewhere in Argentina and Uruguay)
Etymology 1
Inherited from Old Spanish faya, from Latin [materia] fāgea, from fāgus, from Proto-Italic *fāgos, from Proto-Indo-European *bʰeh₂ǵos. Compare Galician and Portuguese faia.
Noun
haya f (plural hayas)
- beech, beech tree
Usage notes
- Before feminine nouns beginning with stressed /ˈa/ like haya, the singular definite article takes the form of el (otherwise reserved for masculine nouns) instead of the usual la: el haya. This includes the contracted forms al and del (instead of a la and de la, respectively): al haya, del haya.
- This also applies to the indefinite article, which takes the form of un, which is otherwise used with masculine nouns (although the standard feminine form una also occurs): un haya or una haya. The same is true with determiners algún/alguna and ningún/ninguna, as well as for numerals ending with 1 (e.g., veintiún/veintiuna).
- However, if another word intervenes between the article and the noun, the usual feminine singular articles and determiners (la, una etc.) are used: la mejor haya, una buena haya.
- In these cases, el and un are not masculine but feminine, deriving from Latin illa and una, respectively, even though they are identical in form to the corresponding masculine singular articles. Thus, they are allomorphs of the feminine singular articles la and una.
- The use of these allomorphs does not change the gender agreement of the adjectives modifying the feminine noun: el haya única, un(a) haya buena.
- In the plural, the usual feminine plural articles and determiners (las, unas, etc.) are always used.
Derived terms
Etymology 2
Inherited from Latin habeam, first-person singular present active subjunctive of habeō (“to have, hold”).
Verb
haya
- inflection of haber:
- first/third-person singular present subjunctive
- third-person singular imperative
Further reading
Swahili
Pronunciation
Etymology 1
Borrowed from Arabic هَيَّا (hayyā).[1]
Interjection
haya
- come on! now then! make haste!
- okay, alright
Etymology 2
Borrowed from Arabic حَيَاء (ḥayāʔ).[2]
Noun
haya class IX (plural haya class X)
- shame, modesty, bashfulness
Etymology 3
Adjective
haya
- ma class(VI) inflected form of hii
References
- ^ Baldi, Sergio (30 November 2020) Dictionary of Arabic Loanwords in the Languages of Central and East Africa (Handbuch der Orientalistik; Erste Abteilung: Der Nahe und der Mittlere Osten; 145), Leiden • Boston: Brill, →ISBN, page 85 Nr. 754a
- ^ Baldi, Sergio (30 November 2020) Dictionary of Arabic Loanwords in the Languages of Central and East Africa (Handbuch der Orientalistik; Erste Abteilung: Der Nahe und der Mittlere Osten; 145), Leiden • Boston: Brill, →ISBN, page 85 Nr. 755
Tagalog
Pronunciation
- (Standard Tagalog) IPA(key): /ˈhajaʔ/ [ˈhaː.jɐʔ]
- Rhymes: -ajaʔ
- Syllabification: ha‧ya
Noun
hayà (Baybayin spelling ᜑᜌ)
- consenting; toleration (of an act)
- Synonyms: konsente, pagkonsente, baya, pagpapabaya, payag, pagpayag
- neglect; abandonment
- Synonyms: pabaya, pagpapabaya
- threatening gesture using one's hand
- sheaf of cut stalks of grain laid temporarily on the ground after harvesting
Derived terms
See also
Further reading
- “haya”, in Pambansang Diksiyonaryo | Diksiyonaryo.ph, Manila, 2018
Tboli
Adverb
haya
- tomorrow
Turkish
Etymology 1
Inherited from Ottoman Turkish حيا (ḥayā), from Arabic حَيَاء (ḥayāʔ)
Noun
haya (definite accusative hayayı, plural hayalar)
- modesty, chaste
Declension
Declension of haya
|
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
haya
|
hayalar
|
| definite accusative
|
hayayı
|
hayaları
|
| dative
|
hayaya
|
hayalara
|
| locative
|
hayada
|
hayalarda
|
| ablative
|
hayadan
|
hayalardan
|
| genitive
|
hayanın
|
hayaların
|
Possessive forms
| nominative
|
|
|
singular
|
plural
|
| 1st singular
|
hayam
|
hayalarım
|
| 2nd singular
|
hayan
|
hayaların
|
| 3rd singular
|
hayası
|
hayaları
|
| 1st plural
|
hayamız
|
hayalarımız
|
| 2nd plural
|
hayanız
|
hayalarınız
|
| 3rd plural
|
hayaları
|
hayaları
|
| definite accusative
|
|
|
singular
|
plural
|
| 1st singular
|
hayamı
|
hayalarımı
|
| 2nd singular
|
hayanı
|
hayalarını
|
| 3rd singular
|
hayasını
|
hayalarını
|
| 1st plural
|
hayamızı
|
hayalarımızı
|
| 2nd plural
|
hayanızı
|
hayalarınızı
|
| 3rd plural
|
hayalarını
|
hayalarını
|
| dative
|
|
|
singular
|
plural
|
| 1st singular
|
hayama
|
hayalarıma
|
| 2nd singular
|
hayana
|
hayalarına
|
| 3rd singular
|
hayasına
|
hayalarına
|
| 1st plural
|
hayamıza
|
hayalarımıza
|
| 2nd plural
|
hayanıza
|
hayalarınıza
|
| 3rd plural
|
hayalarına
|
hayalarına
|
| locative
|
|
|
singular
|
plural
|
| 1st singular
|
hayamda
|
hayalarımda
|
| 2nd singular
|
hayanda
|
hayalarında
|
| 3rd singular
|
hayasında
|
hayalarında
|
| 1st plural
|
hayamızda
|
hayalarımızda
|
| 2nd plural
|
hayanızda
|
hayalarınızda
|
| 3rd plural
|
hayalarında
|
hayalarında
|
| ablative
|
|
|
singular
|
plural
|
| 1st singular
|
hayamdan
|
hayalarımdan
|
| 2nd singular
|
hayandan
|
hayalarından
|
| 3rd singular
|
hayasından
|
hayalarından
|
| 1st plural
|
hayamızdan
|
hayalarımızdan
|
| 2nd plural
|
hayanızdan
|
hayalarınızdan
|
| 3rd plural
|
hayalarından
|
hayalarından
|
| genitive
|
|
|
singular
|
plural
|
| 1st singular
|
hayamın
|
hayalarımın
|
| 2nd singular
|
hayanın
|
hayalarının
|
| 3rd singular
|
hayasının
|
hayalarının
|
| 1st plural
|
hayamızın
|
hayalarımızın
|
| 2nd plural
|
hayanızın
|
hayalarınızın
|
| 3rd plural
|
hayalarının
|
hayalarının
|
Predicative forms
|
|
singular
|
plural
|
| 1st singular
|
hayayım
|
hayalarım
|
| 2nd singular
|
hayasın
|
hayalarsın
|
| 3rd singular
|
haya hayadır
|
hayalar hayalardır
|
| 1st plural
|
hayayız
|
hayalarız
|
| 2nd plural
|
hayasınız
|
hayalarsınız
|
| 3rd plural
|
hayalar
|
hayalardır
|
|
Etymology 2
Borrowed from Persian خایه (xâye)
Noun
haya (definite accusative hayayı, plural hayalar)
- testicle
- Synonyms: er bezi, testis
Declension
Declension of haya
|
|
singular
|
plural
|
| nominative
|
haya
|
hayalar
|
| definite accusative
|
hayayı
|
hayaları
|
| dative
|
hayaya
|
hayalara
|
| locative
|
hayada
|
hayalarda
|
| ablative
|
hayadan
|
hayalardan
|
| genitive
|
hayanın
|
hayaların
|
Possessive forms
| nominative
|
|
|
singular
|
plural
|
| 1st singular
|
hayam
|
hayalarım
|
| 2nd singular
|
hayan
|
hayaların
|
| 3rd singular
|
hayası
|
hayaları
|
| 1st plural
|
hayamız
|
hayalarımız
|
| 2nd plural
|
hayanız
|
hayalarınız
|
| 3rd plural
|
hayaları
|
hayaları
|
| definite accusative
|
|
|
singular
|
plural
|
| 1st singular
|
hayamı
|
hayalarımı
|
| 2nd singular
|
hayanı
|
hayalarını
|
| 3rd singular
|
hayasını
|
hayalarını
|
| 1st plural
|
hayamızı
|
hayalarımızı
|
| 2nd plural
|
hayanızı
|
hayalarınızı
|
| 3rd plural
|
hayalarını
|
hayalarını
|
| dative
|
|
|
singular
|
plural
|
| 1st singular
|
hayama
|
hayalarıma
|
| 2nd singular
|
hayana
|
hayalarına
|
| 3rd singular
|
hayasına
|
hayalarına
|
| 1st plural
|
hayamıza
|
hayalarımıza
|
| 2nd plural
|
hayanıza
|
hayalarınıza
|
| 3rd plural
|
hayalarına
|
hayalarına
|
| locative
|
|
|
singular
|
plural
|
| 1st singular
|
hayamda
|
hayalarımda
|
| 2nd singular
|
hayanda
|
hayalarında
|
| 3rd singular
|
hayasında
|
hayalarında
|
| 1st plural
|
hayamızda
|
hayalarımızda
|
| 2nd plural
|
hayanızda
|
hayalarınızda
|
| 3rd plural
|
hayalarında
|
hayalarında
|
| ablative
|
|
|
singular
|
plural
|
| 1st singular
|
hayamdan
|
hayalarımdan
|
| 2nd singular
|
hayandan
|
hayalarından
|
| 3rd singular
|
hayasından
|
hayalarından
|
| 1st plural
|
hayamızdan
|
hayalarımızdan
|
| 2nd plural
|
hayanızdan
|
hayalarınızdan
|
| 3rd plural
|
hayalarından
|
hayalarından
|
| genitive
|
|
|
singular
|
plural
|
| 1st singular
|
hayamın
|
hayalarımın
|
| 2nd singular
|
hayanın
|
hayalarının
|
| 3rd singular
|
hayasının
|
hayalarının
|
| 1st plural
|
hayamızın
|
hayalarımızın
|
| 2nd plural
|
hayanızın
|
hayalarınızın
|
| 3rd plural
|
hayalarının
|
hayalarının
|
Predicative forms
|
|
singular
|
plural
|
| 1st singular
|
hayayım
|
hayalarım
|
| 2nd singular
|
hayasın
|
hayalarsın
|
| 3rd singular
|
haya hayadır
|
hayalar hayalardır
|
| 1st plural
|
hayayız
|
hayalarız
|
| 2nd plural
|
hayasınız
|
hayalarsınız
|
| 3rd plural
|
hayalar
|
hayalardır
|
|
References
Yanomam
Etymology
Cognate to Yanomamö haya.
Noun
haya (unclassified holonym; singulative haya a, dual haya kipë, plural haya pë)
- deer
References
- Perri Ferreira, Helder (2017) Yanomama Clause Structure[1], volume 1, Utrecht: LOT, →ISBN, page 115
Yanomamö
Etymology
Cognate to Yanomam haya.
Noun
haya
- deer, Odocoileus virginianus
References
- Lizot, Jacques (2004) Diccionario enciclopédico de la lengua yãnomãmɨ[2] (in Spanish), Vicariato apostólico de Puerto Ayacucho, →ISBN
Yoruba
Etymology
From English hire.
Pronunciation
Verb
háyà
- to rent; to hire